ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΑΝΩ ΛΟΥΣΩΝ
 |
Πρόκειται για μια από τις γνωστότερες αρκαδικές πόλεις που έλεγχε ολόκληρο τον Επανώκαμπο.Από τις αρχές του 20ου αιώνα το Αυστριακό αρχαιολογικό ινστιτούτο ανασκάπτει συστηματικά την αρχαία πόλη στην αγορά της οποίας έχουν έλθει στο φως ο δωρικός ναός Αρτέμιδος ημέρας ή ημερασίας (της Άρτεμης που εξημερώνει) που κατασκευάστηκε στις αρχές του 3ου αιώνα Π.Χ.σε ένα εντελώς ιδιόρρυθμο σχέδιο,λείψανα του γεωμετρικού,παλαιότερου ναού της θεάς,το βουλευτήριο,η κρήνη και το πρόπυλο.Λίγο χαμηλότερα έχει ανασκαφεί μια σημαντική ελληνιστική οικία με κεντρική αυλή,ενώ ανασκάπτονται τώρα λίγο χαμηλότερα ένας ακόμα σημαντικός ναός και μία στοά στη θέση «Στάδιο».Η ακρόπολη της αρχαίας πόλης εντοπίστηκε πριν από λίγα χρόνια αλλά δεν έχει ανασκαφτεί ακόμα.
Επειδή η περιοχή που περιβάλλει την αρχαία πόλη έχει διατηρήσει την αρχαία μορφή της ,έχει κηρυχθεί ολόκληρη ως αρχαιολογικός χώρος ώστε να αποφευχθούν οι βίαιες αλλοιώσεις του τοπίου.Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στο χωριό Λουσοί ή Σουδενά 15 χλμ από τα Καλάβρυτα.
Επειδή η περιοχή που περιβάλλει την αρχαία πόλη έχει διατηρήσει την αρχαία μορφή της ,έχει κηρυχθεί ολόκληρη ως αρχαιολογικός χώρος ώστε να αποφευχθούν οι βίαιες αλλοιώσεις του τοπίου.Ο αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στο χωριό Λουσοί ή Σουδενά 15 χλμ από τα Καλάβρυτα.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΛΕΙΤΩΡΑ
Βρίσκεται στο Δήμο Λευκασίου και υπάγεται διοικητικά στην Άνω Κλειτορία.Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες πόλεις της αρχαίας Αζανίας και επειδή είναι χτισμένη σε κάμπο , όπως και άλλες αρκαδικές πόλεις και όχι σε φύσει οχυρό ύψωμα,περιβαλλόταν από ισχυρά τείχη για προστασία,τα οποία σήμερα δεν σώζονται σε καλή κατάσταση,γιατί το υλικό τους χρησιμοποιήθηκε στα μεταβυζαντινά και νεότερα χρόνια για το χτίσιμο των σπιτιών των γύρω οικισμών.
Το τείχος ενισχύεται κατ’αποστάσεις από ημικυκλικούς πύργους και κατασκευάστηκε κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους.
Από τις τελευταίες ανασκαφές έχει αποκαλυφτεί σημαντικό μέρος της οχύρωσης και των πύργων της και μέρος του αρχαίου θεάτρου το οποίο όμως δεν σώζεται σε καλή κατάσταση.
Μπροστά από το θέατρο σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο δίνονται κάθε καλοκαίρι σημαντικές θεατρικές παραστάσεις επειδή η κατάσταση διατήρησης του αρχαίου θεάτρου δεν επιτρέπει τη χρησιμοποίηση του.
Κατά την παράδοση η πόλη πήρε το όνομα της από τον Κλειτορα , γιο του Αζάνα.
Το τείχος ενισχύεται κατ’αποστάσεις από ημικυκλικούς πύργους και κατασκευάστηκε κατά τους Ελληνιστικούς χρόνους.
Από τις τελευταίες ανασκαφές έχει αποκαλυφτεί σημαντικό μέρος της οχύρωσης και των πύργων της και μέρος του αρχαίου θεάτρου το οποίο όμως δεν σώζεται σε καλή κατάσταση.
Μπροστά από το θέατρο σε κατάλληλα διαμορφωμένο χώρο δίνονται κάθε καλοκαίρι σημαντικές θεατρικές παραστάσεις επειδή η κατάσταση διατήρησης του αρχαίου θεάτρου δεν επιτρέπει τη χρησιμοποίηση του.
Κατά την παράδοση η πόλη πήρε το όνομα της από τον Κλειτορα , γιο του Αζάνα.
ΚΛΙΜΑ ΠΑΥΣΑΝΙΑ
 |
Το Κλίμα Παυσανία βρίσκεται στην θέση Παγκρατέικα καλύβια.
Το κλίμα έχει ηλικία χιλιάδων ετών και αναφέρεται από τον Παυσανία από τον οποίο πήρε το όνομα του.
Το κλίμα έχει ηλικία χιλιάδων ετών και αναφέρεται από τον Παυσανία από τον οποίο πήρε το όνομα του.
Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας
4,5 χιλιόμετρα από την πόλη των Καλαβρύτων χωμένη μέσα στα δέντρα είναι φυτεμένη η ιστορική μόνη της Αγίας Λαύρας.
Δεξιά της κύριας εισόδου του περιβόλου της μονής βρίσκεται το εκκλησάκι που εκεί κηρύχθηκε και ευλογήθηκε η επανάσταση από το Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό κατά την εορτή του Ευαγγελισμού του 1821.
Το λάβαρο που υψώθηκε σήμερα φυλάσσεται διάτρητο από σφαίρες στην τρίτη μονή που χτίστηκε μετά την επανάσταση γιατί τη δεύτερη την έκαψε ο Ιμπραήμ και σώθηκε μόνο το καθολικό της.Και η τρίτη μονή καταστράφηκε από σεισμό,πυρκαγιές και από τους Γερμανούς το 1943, αλλά ξαναχτίστηκε.
Διασώθηκαν ακόμη το πολύτιμο αδαμαντοκόλλητο Ευαγγέλιο Δώρο της Αικατερίνης της Μεγάλης , τα άμφια και η ποιμενική ράβδος του Παλαιού Πατρών Γερμανού.Την συλλογή συμπληρώνει μεγάλος αριθμός σταυρών από πολύτιμους λίθους και αλλά σημαντικά αντικείμενα λατρείας.Από τη μεγάλη συλλογή των εικόνων ξεχωρίζει η χρονολογημένη στα 1600 εικόνα του Άγιου Παντελεήμονα.
Κάθε χρόνο 25 Μαρτίου πραγματοποιούνται οι εορταστικές εκδηλώσεις με σημαντικότερη την αναπαράσταση της συνέλευσης των οπλαρχηγών και την ύψωση του λαβάρου της επανάστασης.
Δεξιά της κύριας εισόδου του περιβόλου της μονής βρίσκεται το εκκλησάκι που εκεί κηρύχθηκε και ευλογήθηκε η επανάσταση από το Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανό κατά την εορτή του Ευαγγελισμού του 1821.
Το λάβαρο που υψώθηκε σήμερα φυλάσσεται διάτρητο από σφαίρες στην τρίτη μονή που χτίστηκε μετά την επανάσταση γιατί τη δεύτερη την έκαψε ο Ιμπραήμ και σώθηκε μόνο το καθολικό της.Και η τρίτη μονή καταστράφηκε από σεισμό,πυρκαγιές και από τους Γερμανούς το 1943, αλλά ξαναχτίστηκε.
Διασώθηκαν ακόμη το πολύτιμο αδαμαντοκόλλητο Ευαγγέλιο Δώρο της Αικατερίνης της Μεγάλης , τα άμφια και η ποιμενική ράβδος του Παλαιού Πατρών Γερμανού.Την συλλογή συμπληρώνει μεγάλος αριθμός σταυρών από πολύτιμους λίθους και αλλά σημαντικά αντικείμενα λατρείας.Από τη μεγάλη συλλογή των εικόνων ξεχωρίζει η χρονολογημένη στα 1600 εικόνα του Άγιου Παντελεήμονα.
Κάθε χρόνο 25 Μαρτίου πραγματοποιούνται οι εορταστικές εκδηλώσεις με σημαντικότερη την αναπαράσταση της συνέλευσης των οπλαρχηγών και την ύψωση του λαβάρου της επανάστασης.
Ιερά Μονή Μεγάλου Σπηλαίου
 |
Σε απόσταση 10 χιλιόμετρα από την πόλη των Καλαβρύτων βρίσκεται η μονή του Μεγάλου Σπηλαίου.
Σε έναν άγριο και απότομο βράχο ύψους 120μ που στην κορυφή του υπάρχει ένας παμπάλαιος πύργος είναι φωλιασμένο το Μέγα Σπήλαιο.Η πρόσοψη του σπηλαίου κλείνεται από κελιά.Από τον εξώστη η θέα είναι μοναδική.
Το μοναστήρι κατά την παράδοση ιδρύθηκε το 362μχ από τους μοναχούς Συμεών και Θεόδωρο στη θέση που βρέθηκε η εικόνα της Παναγιάς στο βάθος της σπηλιάς εκεί όπου υπάρχει η πηγή.Η εικόνα βρέθηκε από μια βοσκοπούλα και είναι πλασμένη από κερί και μαστίχα από τον Ευαγγελιστή Λουκά.
Το 840 το Μέγα Σπηλαίο κάηκε από τους εικονομάχους.Το 1285 ο Ανδρόνικος Παλαιολόγος το ανοικοδόμησε και από τότε αρχίζει να γίνεται ένα από τα πλουσιότερα μοναστήρια.Κάηκε για δεύτερη φορά το 1400 και για τρίτη το 1600 όποτε κάηκε η εκκλησία και η πολύτιμη βιβλιοθήκη που είχε σπάνια χειρόγραφα.
Για Τετάρτη φορά κάηκε το 1934 που καταστράφηκαν όλα τα κειμήλια ανεκτίμητης αξίας.Ανοικοδομήθηκε το 1936 αλλά πυρπολήθηκε και λεηλατήθηκε από τους Γερμανούς το Δεκέμβρη του 1943.Οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους 22 μοναχούς και όλο το προσωπικό της μονής και πέταξαν τα πτώματα τους από ένα γειτονικό γκρεμό.
Στην αίθουσα κειμηλίων της μονής φυλάσσονται σπουδαία και μοναδικά κειμήλια.
Το μοναστήρι γιορτάζει το δεκαπενταύγουστο στη μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Σε έναν άγριο και απότομο βράχο ύψους 120μ που στην κορυφή του υπάρχει ένας παμπάλαιος πύργος είναι φωλιασμένο το Μέγα Σπήλαιο.Η πρόσοψη του σπηλαίου κλείνεται από κελιά.Από τον εξώστη η θέα είναι μοναδική.
Το μοναστήρι κατά την παράδοση ιδρύθηκε το 362μχ από τους μοναχούς Συμεών και Θεόδωρο στη θέση που βρέθηκε η εικόνα της Παναγιάς στο βάθος της σπηλιάς εκεί όπου υπάρχει η πηγή.Η εικόνα βρέθηκε από μια βοσκοπούλα και είναι πλασμένη από κερί και μαστίχα από τον Ευαγγελιστή Λουκά.
Το 840 το Μέγα Σπηλαίο κάηκε από τους εικονομάχους.Το 1285 ο Ανδρόνικος Παλαιολόγος το ανοικοδόμησε και από τότε αρχίζει να γίνεται ένα από τα πλουσιότερα μοναστήρια.Κάηκε για δεύτερη φορά το 1400 και για τρίτη το 1600 όποτε κάηκε η εκκλησία και η πολύτιμη βιβλιοθήκη που είχε σπάνια χειρόγραφα.
Για Τετάρτη φορά κάηκε το 1934 που καταστράφηκαν όλα τα κειμήλια ανεκτίμητης αξίας.Ανοικοδομήθηκε το 1936 αλλά πυρπολήθηκε και λεηλατήθηκε από τους Γερμανούς το Δεκέμβρη του 1943.Οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους 22 μοναχούς και όλο το προσωπικό της μονής και πέταξαν τα πτώματα τους από ένα γειτονικό γκρεμό.
Στην αίθουσα κειμηλίων της μονής φυλάσσονται σπουδαία και μοναδικά κειμήλια.
Το μοναστήρι γιορτάζει το δεκαπενταύγουστο στη μνήμη της Κοιμήσεως της Θεοτόκου.
Ιερός Ναός Παναγιάς Πλατανιώτισσας
Βρίσκεται στον οδικό άξονα Καλαβρύτων – Αιγίου μέσω Πτέρης, σε απόσταση 30 χιλιόμετρα από την πόλη των Καλαβρύτων.
Σε μια καταπράσινη τοποθεσία, με άφθονα και κρύα νερά, βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας της Πλατανιώτισσας που έχει σχηματιστεί μέσα στο κοίλωμα (κουφάλα) ενός τεράστιου πλατάνου, ο οποίος προήλθε από τρία πλατάνια που φύτρωσαν μαζί, και με την πάροδο του χρόνου ενώθηκαν και δημιούργησαν το αξιοθαύμαστο αριστούργημα της φύσης.
Το ιστορικό αυτό πλατάνι έχει ύψος 25 μ. Περίπου, περίμετρο στη βάση του 16 μ. Και στο μέσο του 12,65 μ. Και έχει χωρητικότητα 20 ατόμων. Υπάρχει ένα μικρό τέμπλο με δυο κίονες οι οποίοι σχηματίζουν την Ωραία Πύλη.
Η εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας είναι αποτυπωμένη πάνω στο πλατάνι, σε ύψος 3 μέτρων από το έδαφος στο εσωτερικό του κοιλώματος, που κατά την παράδοση η εικόνα αποτυπώθηκε στον πλάτανο στα χρόνια της εικονομαχίας, όταν μοναχοί του Μεγάλου Σπηλαίου για να σώσουν την εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας τη μετέφεραν από τόπο σε τόπο και έτσι διανυκτέρευσαν ένα βράδυ στο χωριό Κλαπατσούνα (όπως λεγόταν τότε), μέσα στο φυσικό κοίλωμα του πλατάνου. Το πρωί όταν πήραν την εικόνα για να συνεχίσουν το δρόμο τους είδαν έκπληκτοι το αποτύπωμά της στον κορμό του δέντρου, στην τοποθεσία που την είχαν ακουμπήσει. Έτσι ονομάστηκε Παναγία η Πλατανιώτισσα καθώς και το χωριό.
Ο ναός γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.
Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μακελαρριάς
Σε μια καταπράσινη τοποθεσία, με άφθονα και κρύα νερά, βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας της Πλατανιώτισσας που έχει σχηματιστεί μέσα στο κοίλωμα (κουφάλα) ενός τεράστιου πλατάνου, ο οποίος προήλθε από τρία πλατάνια που φύτρωσαν μαζί, και με την πάροδο του χρόνου ενώθηκαν και δημιούργησαν το αξιοθαύμαστο αριστούργημα της φύσης.
Το ιστορικό αυτό πλατάνι έχει ύψος 25 μ. Περίπου, περίμετρο στη βάση του 16 μ. Και στο μέσο του 12,65 μ. Και έχει χωρητικότητα 20 ατόμων. Υπάρχει ένα μικρό τέμπλο με δυο κίονες οι οποίοι σχηματίζουν την Ωραία Πύλη.
Η εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας είναι αποτυπωμένη πάνω στο πλατάνι, σε ύψος 3 μέτρων από το έδαφος στο εσωτερικό του κοιλώματος, που κατά την παράδοση η εικόνα αποτυπώθηκε στον πλάτανο στα χρόνια της εικονομαχίας, όταν μοναχοί του Μεγάλου Σπηλαίου για να σώσουν την εικόνα της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας τη μετέφεραν από τόπο σε τόπο και έτσι διανυκτέρευσαν ένα βράδυ στο χωριό Κλαπατσούνα (όπως λεγόταν τότε), μέσα στο φυσικό κοίλωμα του πλατάνου. Το πρωί όταν πήραν την εικόνα για να συνεχίσουν το δρόμο τους είδαν έκπληκτοι το αποτύπωμά της στον κορμό του δέντρου, στην τοποθεσία που την είχαν ακουμπήσει. Έτσι ονομάστηκε Παναγία η Πλατανιώτισσα καθώς και το χωριό.
Ο ναός γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου.
Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Μακελαρριάς
Στη δεξιά όχθη του ποταμού Σελινούντα, απέναντι από το χωριό Λαπαναγοί του Δήμου Καλαβρύτων και σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από την πόλη των Καλαβρύτων ορθώνεται το μοναστήρι της Μακελλαριάς, το οποίο είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Χτίστηκε από το στρατηγό του Ιουστινιανού Βελισσάριο το 532 μ.Χ., όπως φαίνεται από επιγραφή που σώζεται μέχρι σήμερα, ώστε να εξιλεωθεί από τη σφαγή κατά την περίφημη «Στάση του Νίκα» στην Κωνσταντινούπολη. Στο μέσο του μοναστηριού είναι χτισμένος ο ναός της Παναγίας, βυζαντινού ρυθμού, σταυροειδής με ωραίο ξυλόγλυπτο τέμπλο, πάνω στο οποίο βρίσκεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. Είναι έργο βυζαντινής εποχής που θαυμάζεται από όλους, γιατί όπου κι αν σταθεί ο προσκυνητής τα μάτια Της είναι γυρισμένα προς αυτόν.
Το μοναστήρι καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1458, και ανακαινίστηκε από τον ιερομόναχο Νεόφυτο.
Το αρχικό όνομα του μοναστηριού ήταν Παναγία η Λιθοστρωτιώτισα, επειδή είναι χτισμένο πάνω σε βράχο. Το όνομα «Μακελλαριά» το μοναστήρι το πήρε από το μακελειό που έγινε, όταν πήγαν να το κατακτήσουν οι Τούρκοι το 1458. Μετά από πολλές ημέρες πολιορκίας κατάφεραν να καταλάβουν το μοναστήρι και να σκοτώσουν τους μοναχούς και τους υποτακτικούς που βρίσκονταν εκεί. Μετά την καταστροφή οι πατέρες αποφάσισαν να χτίσουν το μοναστήρι χαμηλότερα σε μια σπηλιά για να προστατεύονται από τις καιρικές συνθήκες. Οι άνθρωποι του συνεργείου που ανέλαβε την κατασκευή του έβρισκαν κάθε πρωί τα κτίρια τους χαλασμένα και τα εργαλεία τους πάνω στο βράχο που είναι το σημερινό μοναστήρι.
Μετά από συζητήσεις και διαφωνίες αποφάσισαν να χτίσουν εκεί που ήταν τα υλικά και τα εργαλεία τους. Ανοίγοντας τα θεμέλια βρήκαν ένα χωμάτινο κιούπι με λάδι, το οποίο σώζεται μέχρι και σήμερα, και την εικόνα της Παναγίας.
Σε επόμενη επίθεση των Τούρκων, η παράδοση θέλει τους Τούρκους να απωθούνται από τους μοναχούς και τους υποτακτικούς που βρίσκονταν εκεί και τον ηγούμενο της μονής να κάνει συμφωνία με το στρατηγό των Τούρκων, πως αν σπάσει το καντήλι που θα πετάξουν στο βράχο, τότε θα παραδοθούν, αν όμως δεν σπάσει, θα γυρίσουν να φύγουν χωρίς να κάψουν το μοναστήρι. Έτσι κι έγινε, πέταξε ο ηγούμενος το καντήλι της Παναγίας στο βράχο, κατέβηκαν δυο Τούρκοι στρατιώτες και το βρήκαν να κρέμεται από ένα κλαδί ενός δέντρου. Το ανέβασαν στο στρατηγό τους και εκείνος με τη σειρά του τήρησε τη συμφωνία που είχε κάνει με τον ηγούμενο και έφυγαν χωρίς να κάψουν το μοναστήρι. Αργότερα έγινε ένα ακόμα μακελειό μεταξύ των Τούρκων γιατί δεν έκαψαν το μοναστήρι, αφού αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο πήγαν εκεί.
Ο πολυτιμότερος θησαυρός είναι η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και το κιούπι με το θαυματουργό λάδι. Επίσης καρυοφύλλια, γιαταγάνια, κουμπούρες των οπλαρχηγών και παλικαριών της ξακουστής μάχης της Καυκαριάς, με τα οποία κατατρόπωσαν τον Ιμπραήμ το 1827 και στολές των αγωνιστών του 1821.
Σημαντικά κειμήλια του μοναστηριού έχουν κλαπεί από τη ληστεία που έγινε το Σεπτέμβριο του 1980, τα οποία αποτελούνταν από:
Τ’ Άχραντα Πάθη που περιλάμβανε ένα κιτίο χειροποίητο από σύρμα χρυσό πλεγμένο στη Ρωσία, για φτιαχτεί το κιτίο πέρασαν 7 χρόνια. Βυζαντινής τέχνης, που εντός του φυλάσσονταν τεμάχιο από το ακάνθινο στεφάνι, τεμάχιο της χλαμύδας και κομμάτια τιμίου ξύλου και σπόγγου.
Το μοναστήρι καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1458, και ανακαινίστηκε από τον ιερομόναχο Νεόφυτο.
Το αρχικό όνομα του μοναστηριού ήταν Παναγία η Λιθοστρωτιώτισα, επειδή είναι χτισμένο πάνω σε βράχο. Το όνομα «Μακελλαριά» το μοναστήρι το πήρε από το μακελειό που έγινε, όταν πήγαν να το κατακτήσουν οι Τούρκοι το 1458. Μετά από πολλές ημέρες πολιορκίας κατάφεραν να καταλάβουν το μοναστήρι και να σκοτώσουν τους μοναχούς και τους υποτακτικούς που βρίσκονταν εκεί. Μετά την καταστροφή οι πατέρες αποφάσισαν να χτίσουν το μοναστήρι χαμηλότερα σε μια σπηλιά για να προστατεύονται από τις καιρικές συνθήκες. Οι άνθρωποι του συνεργείου που ανέλαβε την κατασκευή του έβρισκαν κάθε πρωί τα κτίρια τους χαλασμένα και τα εργαλεία τους πάνω στο βράχο που είναι το σημερινό μοναστήρι.
Μετά από συζητήσεις και διαφωνίες αποφάσισαν να χτίσουν εκεί που ήταν τα υλικά και τα εργαλεία τους. Ανοίγοντας τα θεμέλια βρήκαν ένα χωμάτινο κιούπι με λάδι, το οποίο σώζεται μέχρι και σήμερα, και την εικόνα της Παναγίας.
Σε επόμενη επίθεση των Τούρκων, η παράδοση θέλει τους Τούρκους να απωθούνται από τους μοναχούς και τους υποτακτικούς που βρίσκονταν εκεί και τον ηγούμενο της μονής να κάνει συμφωνία με το στρατηγό των Τούρκων, πως αν σπάσει το καντήλι που θα πετάξουν στο βράχο, τότε θα παραδοθούν, αν όμως δεν σπάσει, θα γυρίσουν να φύγουν χωρίς να κάψουν το μοναστήρι. Έτσι κι έγινε, πέταξε ο ηγούμενος το καντήλι της Παναγίας στο βράχο, κατέβηκαν δυο Τούρκοι στρατιώτες και το βρήκαν να κρέμεται από ένα κλαδί ενός δέντρου. Το ανέβασαν στο στρατηγό τους και εκείνος με τη σειρά του τήρησε τη συμφωνία που είχε κάνει με τον ηγούμενο και έφυγαν χωρίς να κάψουν το μοναστήρι. Αργότερα έγινε ένα ακόμα μακελειό μεταξύ των Τούρκων γιατί δεν έκαψαν το μοναστήρι, αφού αυτός ήταν ο λόγος για τον οποίο πήγαν εκεί.
Ο πολυτιμότερος θησαυρός είναι η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και το κιούπι με το θαυματουργό λάδι. Επίσης καρυοφύλλια, γιαταγάνια, κουμπούρες των οπλαρχηγών και παλικαριών της ξακουστής μάχης της Καυκαριάς, με τα οποία κατατρόπωσαν τον Ιμπραήμ το 1827 και στολές των αγωνιστών του 1821.
Σημαντικά κειμήλια του μοναστηριού έχουν κλαπεί από τη ληστεία που έγινε το Σεπτέμβριο του 1980, τα οποία αποτελούνταν από:
Τ’ Άχραντα Πάθη που περιλάμβανε ένα κιτίο χειροποίητο από σύρμα χρυσό πλεγμένο στη Ρωσία, για φτιαχτεί το κιτίο πέρασαν 7 χρόνια. Βυζαντινής τέχνης, που εντός του φυλάσσονταν τεμάχιο από το ακάνθινο στεφάνι, τεμάχιο της χλαμύδας και κομμάτια τιμίου ξύλου και σπόγγου.
· Επίχρυσες και χρυσές λειψανοθήκες με ιερά λείψανα 150 Αγίων.
· Ιερά Ευαγγέλια επίχρυσα και αργυρά του 15ου και 16ου αιώνα.
· Εικόνες φορητές του 16ου και 17ου αιώνα.
· Στολές χειροποίητες χρυσοκέντητες από την Ρωσία.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι σε μικρή απόσταση από τη Μονή, ακολουθώντας ένα μικρό «φιδίσιο» μονοπάτι οδηγείτε ο επισκέπτης στο μικρό εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Είναι φτιαγμένο μέσα σε ένα μικρό σπήλαιο λίγο πιο χαμηλά από το σημερινό μοναστήρι. Όλο το χρόνο ρέει αστείρευτα από το βράχο «αγίασμα».
Αξίζει να αναφέρουμε ότι σε μικρή απόσταση από τη Μονή, ακολουθώντας ένα μικρό «φιδίσιο» μονοπάτι οδηγείτε ο επισκέπτης στο μικρό εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Είναι φτιαγμένο μέσα σε ένα μικρό σπήλαιο λίγο πιο χαμηλά από το σημερινό μοναστήρι. Όλο το χρόνο ρέει αστείρευτα από το βράχο «αγίασμα».
Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας
Βυζαντινό Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας
Κοντά στη Δάφνη βρίσκεται το Βυζαντινό Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας (τηλ. 0692-71215) όπου σώζονται όμορφες αγιογραφίες.
Η Μονή κάηκε το 1826 από τον Ιμπραήμ και ξανακτίσθηκε το 1830. Στον εθνικό αγώνα του '21 επετέλεσε το καθήκον της. Όλοι οι οπλαρχηγοί, Κολοκοτρώνης - Πετμεζαίοι - Δεληγιαννέοι - Ζαΐμηδες, διήρχοντο από τη Μονή για πληροφορίες, τροφοδοσία κ.τ.λ. (ο Κανέλος Δεληγιάννης με το ξέσπασμα της επανάστασης έκρυψε εδώ την οικογένεια του).
Η Μονή κάηκε το 1826 από τον Ιμπραήμ και ξανακτίσθηκε το 1830. Στον εθνικό αγώνα του '21 επετέλεσε το καθήκον της. Όλοι οι οπλαρχηγοί, Κολοκοτρώνης - Πετμεζαίοι - Δεληγιαννέοι - Ζαΐμηδες, διήρχοντο από τη Μονή για πληροφορίες, τροφοδοσία κ.τ.λ. (ο Κανέλος Δεληγιάννης με το ξέσπασμα της επανάστασης έκρυψε εδώ την οικογένεια του).
Η Μονή διαλύθηκε το 1854. Τελευταία άνοιξε πάλι και είναι γυναικείο μοναστήρι. Εγκαταστάθηκε η μοναχή Ανθούσα που προσφέρει φιλοξενία και δέχεται πρόσχαρα τον επισκέπτη που χαίρεται τη νοικοκυροσύνη και την αγιότητα του χώρου. Απέχει από τη Δάφνη 3 χλμ., ο δρόμος είναι βατός και ο χώρος προσφέρεται για θρησκευτική ενόραση με την εξύψωση του νου και σ' αυτό βοηθά η ήσυχη και επιβλητική φύση.
Το Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας κάτω από την Καρακοφωλιά και πάνω από το λόφο Κοφίνια , όπου υπήρχε το Φράγκικο κάστρο , έχει γίνει σε πολλές φάσεις.
Μια άποψη αναφέρει ότι κτίστηκε κατά τον 11ο έως 13ο αιώνα περίπου , δηλαδή επί Βυζαντίου και προυπήρχε του Χωριού γιατί α) οι χαρακτήρες των γραμμάτων του ναού , είναι Βυζαντινού τύπου β) η μονή καλείτο Βασιλική , δηλαδή κτιζόταν με την πρόνοια του μεγάλου Βασιλέως της Πόλης , επί Βυζαντινής αυτοκρατορίας και γ) η ύπαρξη του ναϊσκου «ʼγιος Μάμας» μαρτυρά ερχομό στο χώρο αυτό Μικρασιατών (ο ʼγιος Μάμας είναι τοπικός άγιος της Μ. Ασίας ) και το πιθανότερο , να ήρθαν καλόγεροι Μικρασιάτες , οι λεγόμενοι στρατοκαλόγηροι , έμπειροι στα πολεμικά , πιστοί στον Αυτοκράτορα , με τους οποίους επάνδρωνε μονές , που είχε κτίσει , για να προστατεύουν τα συμφέροντα της Αυτοκρατορίας από τους εχθρούς της . Όσοι απορρίπτουν αυτή την άποψη ισχυρίζονται , ότι βυζαντινά γράμματα χρησιμοποιούνται και σε μετέπειτα των βυζαντινών , χρόνους ή «κατ΄απομίμησιν» , «Βασιλική» αποκαλούσαν την μονή τους οι καλόγεροι για να της δίνουν ιδιαίτερη αξία και Μικρασιάτες ήρθαν στην περιοχή σε υστερότερους χρόνους , ισχυρισμοί όχι τόσο ισχυροί , αν λάβουμε υπ΄ όψη μας , συνοδικό σιγίλιο του 1741 και σφραγίδα του 1679 , που χαρακτηρίζουν τη μονή Βασιλική. ʼλλη άποψη , από παράδοση , αναφέρει σαν χρόνο δημιουργίας της μονής , τον 14ο αιώνα και κτήτορες τους μοναχούς , Κύριλλο και Ιερεμία.
Η περίοδος αυτή είναι περίοδος Φραγκοκρατίας και κυριαρχίας του Δεσποτάτου του Μυστρά.
Η πιο αληθοφανής άποψη , και αυτή που συμφωνεί , με εκτιμήσεις αρχαιολόγων , (οι αγιογραφίες μαρτυρούν 16ο αιώνα) , είναι ότι κτίστηκε επί Τουρκοκρατίας , παράλληλα με την κατοίκηση του Χωριού. Σε τούτο συνηγορεί και η μεγάλη του περιουσία η οποία διογκώθηκε με τα προνόμια της Οθωμανικής νομοθεσίας.
Όμως δεν μπορεί να απορρίψεις με ευκολία , τις προηγούμενες απόψεις , περί του χρόνου κτήσης της μονής. Το πιθανότερο είναι να συμβαίνέι η πρώτη άποψη , χωρίς να έρχεται σε αντίθεση με τις άλλες. Διότι τα κτίσματα κατασκευάζονται και ανακατασκευάζονται σχεδόν πάντα σε διάστημα 100 ή 200 χρόνων. Εδώ σήμερα σε διάστημα 200 περίπου χρόνων ξέρουμε ότι η μονή , κατεστράφη δύο φορές το 1770 από τους Αλβανούς , μετά τα Ορλωφικά και το 1826 από τον Ιμπραήμ , ανοικοδομήθηκε το 1830 , διαλύθηκε με βασιλικό διάταγμα το 1833 και αποκαταστάθηκε πάλι τον ίδιο χρόνο ,κτίστηκε ένα τμήμα του περιβόλου , που είχε γκρεμιστεί και το 1854 διαλύθηκε για πάντα , πάλι με διάταγμα και με την βούληση , αν όχι την πίεση των Στρεζοβινών , για να πάρουν την περιουσία της , πέρασε μια φάση ερήμωσης 120 χρόνων , με μικρές παρεμβάσεις(;) συντήρησης , ώσπου το 1979 ανακαινίστηκε(!!!) και κατοικήθηκε από μια μοναχή.
Η μονή λοιπόν , μπορεί να κτίστηκε τον 11ο αιώνα , να άκμασε για κάποια χρόνια , να πέρασε φάση ερήμωσης, να γκρεμίστηκε κάποιο τμήμα της , μετά να ξανακτίστηκε , από τους δύο προαναφερόμενους μοναχούς τον 14ο αιώνα , να ξαναγιογραφήθηκε και ίσως πολλές φορές στην ιστορία της και έτσι να έχουμε αγιογραφίες του 16ου αιώνα και τον περίβολο κτισμένο τον 17ου αιώνα , όπως εκτιμάται σήμερα.
Εδώ επίσης , μπαίνει ένα μεγάλο ερώτημα. Γιατί το θρησκευτικό πανηγύρι της Στρέζοβας γίνεται της Αναλήψεως , αφού δεν υπάρχει ομώνυμη εκκλησία , όπως γίνεται με τα θρησκευτικά πανηγύρια όλων των χωριών. Που υπήρχε αυτή η εκκλησία; (γιατί σίγουρα πρέπει , να υπήρχε).Τι ήταν το Παλιομονάστηρο; στην περιοχή κάτω από τους Πετραίους και πάνω από την Παλιοκατούνα; Ήταν αρχαίος Ναός (απίθανο ) ή Χριστιανικό παλιό , Βυζαντινό μοναστήρι; Το πότε και πως καταστράφηκε είναι άγνωστο , και τα ίχνη ελάχιστα, που όμως , ήταν αφιερωμένη η εκκλησία του;
Μια άποψη και είναι η πιο πιθανή , είναι , ότι το Παλιομονάστηρο , υπήρχε πριν συγκροτηθεί σε χωριό η Στρέζοβα , ήταν της Αγίας Ανάληψης και είχε πανηγύρι στο χώρο του , την ημέρα της Αναλήψεως για όλους του γύρω οικισμούς , που έχουμε αναφέρει. Με την κατοίκηση όμως της Στρέζοβας επί Τουρκοκρατίας οι κάτοικοι και από την Στρέζοβα , για ένα διάστημα εξακολουθούσαν , να επισκέπτονται το μοναστήρι την ημέρα της γιορτής του , αφού είναι οι ίδιοι που μετοικήσανε από τους γύρω από το μοναστήρι οικισμούς , το θρησκευτικό πανηγύρι το διατηρούν , όμως το γλέντι μεταφέρεται και γίνεται πάνω στο δρόμο της επιστροφής στο χωριό (από τις Αλίστρες) και στην είσοδο του χωριού και στο πιο πρόσφορο μέρος , που είναι η θέση Μουριές (σημερινό αμπέλι Κατσίρα) στον ʼη Δημήτρη. (Η ύπαρξη νερού εκεί , παίζει σπουδαίο ρόλο).
Ακμάζει όμως , το Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας , που είναι από πάνω , από το ανερχόμενο χωριό , τη Στρέζοβα , το παλιομονάστηρο εγκαταλείπεται (ίσως να μην ήταν κτίσμα μεγάλο ή καλής δόμησης) , οι υπάρχοντες καλόγεροι ίσως μεταφέρονται στο καινούριο και πιο πλούσιο μοναστήρι , όμως το θρησκευτικό πανηγύρι , με την προσήλωση των κατοίκων στην παράδοση , εξακολουθεί να γίνεται της Αναλήψεως , γιορτή , για μια εκκλησία , που εγκαταλείφτηκε και έπεσε ή καταστράφηκε(άγνωστο). Το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας λειτουργεί και της Αναλήψεως πλέον , τα γλέντια όμως , ως επί το πλείστον , εξακολουθούν να γίνονται στις Μουριές. Κάποιοι προσπαθούν να μεταφέρουν τα γλέντια , στον χώρο μπροστά από την Παναγιά και αυτοί είναι οι κάτοικοι γύρω από την Παναγιά , όμως οι Μουριές κυριαρχούν μέχρι , που και αυτές σιγά –σιγά εξασθενούν , με την δημιουργία , πολύ αργότερα , της πλατείας της Αγίας Τριάδας (1872).
Πολλά κτήματα της περιοχής(Μετόχι) , περιέρχονται , λόγω των προνομίων των μοναστηριών γενικά επί Τουρκοκρατίας , στο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας , και το χωριό έχει με το μοναστήρι του πλέον , μια παράλληλη πορεία.
Μια σφραγίδα της μονής , που υπήρχε του 1679 , γράφει: «Σφραγίς της βασιλικής μονής κυρίας Ευαγγελιστρίας Στρεζόβης+1679». Βασιλική είπαμε είναι μια μονή που ανήκει στον βασιλέα αυτοκράτορα του Βυζαντίου και κυρία είναι μια μονή που υπάγεται απ΄ευθείας στο Πατριαρχείο. Μια νεώτερη σφραγίδα του 1702 γράφει: «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΕΠΑΝΩ ΟΡΟΥΣ ΣΤΡΕΖΟΒΑΣ ΑΨΒ» και είναι την περίοδο που το μοναστήρι , με μοναστηριακές αναδιατάξεις τοποθετείται (μάλλον λόγω επιχορηγήσεων) υπό τον επίσκοπο Ωλένης(Ηλιείας).Το να βγει νέα σφραγίδα και να μην έχει τον όρο «κυρία» , είναι λογικό , αφού πλέον υπάγεται στον Ωλένης. Όμως γιατί γίνεται συγκεκριμένος γεωγραφικός προσδιορισμός «ΕΠΑΝΩ ΟΡΟΥΣ»; Υπήρχε άλλη μονή; Υπήρχε άλλη (έστω Ευαγγελίστρια) πριν , σε άλλο μέρος της Στρέζοβας που μεταφέρθηκε και χρειάστηκε πλήρης γεωγραφικός προσδιορισμός; Είναι ένα εύλογο ερώτημα , που συνηγορεί υπέρ της εκδοχής , περί παλιομονάστηρου.
Η πιο αληθοφανής άποψη , και αυτή που συμφωνεί , με εκτιμήσεις αρχαιολόγων , (οι αγιογραφίες μαρτυρούν 16ο αιώνα) , είναι ότι κτίστηκε επί Τουρκοκρατίας , παράλληλα με την κατοίκηση του Χωριού. Σε τούτο συνηγορεί και η μεγάλη του περιουσία η οποία διογκώθηκε με τα προνόμια της Οθωμανικής νομοθεσίας.
Όμως δεν μπορεί να απορρίψεις με ευκολία , τις προηγούμενες απόψεις , περί του χρόνου κτήσης της μονής. Το πιθανότερο είναι να συμβαίνέι η πρώτη άποψη , χωρίς να έρχεται σε αντίθεση με τις άλλες. Διότι τα κτίσματα κατασκευάζονται και ανακατασκευάζονται σχεδόν πάντα σε διάστημα 100 ή 200 χρόνων. Εδώ σήμερα σε διάστημα 200 περίπου χρόνων ξέρουμε ότι η μονή , κατεστράφη δύο φορές το 1770 από τους Αλβανούς , μετά τα Ορλωφικά και το 1826 από τον Ιμπραήμ , ανοικοδομήθηκε το 1830 , διαλύθηκε με βασιλικό διάταγμα το 1833 και αποκαταστάθηκε πάλι τον ίδιο χρόνο ,κτίστηκε ένα τμήμα του περιβόλου , που είχε γκρεμιστεί και το 1854 διαλύθηκε για πάντα , πάλι με διάταγμα και με την βούληση , αν όχι την πίεση των Στρεζοβινών , για να πάρουν την περιουσία της , πέρασε μια φάση ερήμωσης 120 χρόνων , με μικρές παρεμβάσεις(;) συντήρησης , ώσπου το 1979 ανακαινίστηκε(!!!) και κατοικήθηκε από μια μοναχή.
Η μονή λοιπόν , μπορεί να κτίστηκε τον 11ο αιώνα , να άκμασε για κάποια χρόνια , να πέρασε φάση ερήμωσης, να γκρεμίστηκε κάποιο τμήμα της , μετά να ξανακτίστηκε , από τους δύο προαναφερόμενους μοναχούς τον 14ο αιώνα , να ξαναγιογραφήθηκε και ίσως πολλές φορές στην ιστορία της και έτσι να έχουμε αγιογραφίες του 16ου αιώνα και τον περίβολο κτισμένο τον 17ου αιώνα , όπως εκτιμάται σήμερα.
Εδώ επίσης , μπαίνει ένα μεγάλο ερώτημα. Γιατί το θρησκευτικό πανηγύρι της Στρέζοβας γίνεται της Αναλήψεως , αφού δεν υπάρχει ομώνυμη εκκλησία , όπως γίνεται με τα θρησκευτικά πανηγύρια όλων των χωριών. Που υπήρχε αυτή η εκκλησία; (γιατί σίγουρα πρέπει , να υπήρχε).Τι ήταν το Παλιομονάστηρο; στην περιοχή κάτω από τους Πετραίους και πάνω από την Παλιοκατούνα; Ήταν αρχαίος Ναός (απίθανο ) ή Χριστιανικό παλιό , Βυζαντινό μοναστήρι; Το πότε και πως καταστράφηκε είναι άγνωστο , και τα ίχνη ελάχιστα, που όμως , ήταν αφιερωμένη η εκκλησία του;
Μια άποψη και είναι η πιο πιθανή , είναι , ότι το Παλιομονάστηρο , υπήρχε πριν συγκροτηθεί σε χωριό η Στρέζοβα , ήταν της Αγίας Ανάληψης και είχε πανηγύρι στο χώρο του , την ημέρα της Αναλήψεως για όλους του γύρω οικισμούς , που έχουμε αναφέρει. Με την κατοίκηση όμως της Στρέζοβας επί Τουρκοκρατίας οι κάτοικοι και από την Στρέζοβα , για ένα διάστημα εξακολουθούσαν , να επισκέπτονται το μοναστήρι την ημέρα της γιορτής του , αφού είναι οι ίδιοι που μετοικήσανε από τους γύρω από το μοναστήρι οικισμούς , το θρησκευτικό πανηγύρι το διατηρούν , όμως το γλέντι μεταφέρεται και γίνεται πάνω στο δρόμο της επιστροφής στο χωριό (από τις Αλίστρες) και στην είσοδο του χωριού και στο πιο πρόσφορο μέρος , που είναι η θέση Μουριές (σημερινό αμπέλι Κατσίρα) στον ʼη Δημήτρη. (Η ύπαρξη νερού εκεί , παίζει σπουδαίο ρόλο).
Ακμάζει όμως , το Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας , που είναι από πάνω , από το ανερχόμενο χωριό , τη Στρέζοβα , το παλιομονάστηρο εγκαταλείπεται (ίσως να μην ήταν κτίσμα μεγάλο ή καλής δόμησης) , οι υπάρχοντες καλόγεροι ίσως μεταφέρονται στο καινούριο και πιο πλούσιο μοναστήρι , όμως το θρησκευτικό πανηγύρι , με την προσήλωση των κατοίκων στην παράδοση , εξακολουθεί να γίνεται της Αναλήψεως , γιορτή , για μια εκκλησία , που εγκαταλείφτηκε και έπεσε ή καταστράφηκε(άγνωστο). Το μοναστήρι της Ευαγγελίστριας λειτουργεί και της Αναλήψεως πλέον , τα γλέντια όμως , ως επί το πλείστον , εξακολουθούν να γίνονται στις Μουριές. Κάποιοι προσπαθούν να μεταφέρουν τα γλέντια , στον χώρο μπροστά από την Παναγιά και αυτοί είναι οι κάτοικοι γύρω από την Παναγιά , όμως οι Μουριές κυριαρχούν μέχρι , που και αυτές σιγά –σιγά εξασθενούν , με την δημιουργία , πολύ αργότερα , της πλατείας της Αγίας Τριάδας (1872).
Πολλά κτήματα της περιοχής(Μετόχι) , περιέρχονται , λόγω των προνομίων των μοναστηριών γενικά επί Τουρκοκρατίας , στο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας , και το χωριό έχει με το μοναστήρι του πλέον , μια παράλληλη πορεία.
Μια σφραγίδα της μονής , που υπήρχε του 1679 , γράφει: «Σφραγίς της βασιλικής μονής κυρίας Ευαγγελιστρίας Στρεζόβης+1679». Βασιλική είπαμε είναι μια μονή που ανήκει στον βασιλέα αυτοκράτορα του Βυζαντίου και κυρία είναι μια μονή που υπάγεται απ΄ευθείας στο Πατριαρχείο. Μια νεώτερη σφραγίδα του 1702 γράφει: «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΕΠΑΝΩ ΟΡΟΥΣ ΣΤΡΕΖΟΒΑΣ ΑΨΒ» και είναι την περίοδο που το μοναστήρι , με μοναστηριακές αναδιατάξεις τοποθετείται (μάλλον λόγω επιχορηγήσεων) υπό τον επίσκοπο Ωλένης(Ηλιείας).Το να βγει νέα σφραγίδα και να μην έχει τον όρο «κυρία» , είναι λογικό , αφού πλέον υπάγεται στον Ωλένης. Όμως γιατί γίνεται συγκεκριμένος γεωγραφικός προσδιορισμός «ΕΠΑΝΩ ΟΡΟΥΣ»; Υπήρχε άλλη μονή; Υπήρχε άλλη (έστω Ευαγγελίστρια) πριν , σε άλλο μέρος της Στρέζοβας που μεταφέρθηκε και χρειάστηκε πλήρης γεωγραφικός προσδιορισμός; Είναι ένα εύλογο ερώτημα , που συνηγορεί υπέρ της εκδοχής , περί παλιομονάστηρου.
Κάστρο Καλαβρύτων (Κάστρο της Ωριάς)
Από τα Καλάβρυτα 1 ώρα πεζοπορώντας προς τα ανατολικά αμέσως μετά τα τελευταία σπίτια του χωριού και στην κορυφή ενός βράχου ορθώνεται το κάστρο.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 1100μ και διαθέτει μαγευτική θέα προς την πόλη των Καλαβρύτων.
Το 1205 οι Φράγκοι έκαναν τα Καλάβρυτα πρωτεύουσα μιας από τις 12 βαρονίες όταν μοίρασαν το Μοριά.Τη βαρονία αυτή την κυβέρνησαν οι Ντε Τουρναι.
Αυτοί έχτισαν το κάστρο της Ωριάς.Την ονομασία “της Ωριάς” ή “της Ωραίας” την πήρε το 1463 όταν η όμορφη Αικατερίνη Παλαιολόγου γκρεμίστηκε από εκεί και σκοτώθηκε για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων.
Σήμερα σώζονται σημαντικά ερείπια του κάστρου.
Στο κάστρο αυτό έριξαν το βράδυ της 21-3-1821 οι έλληνες την πρώτη κανονιά εναντίον των τούρκων που είχαν κλειστεί εκεί.
Βρίσκεται σε υψόμετρο 1100μ και διαθέτει μαγευτική θέα προς την πόλη των Καλαβρύτων.
Το 1205 οι Φράγκοι έκαναν τα Καλάβρυτα πρωτεύουσα μιας από τις 12 βαρονίες όταν μοίρασαν το Μοριά.Τη βαρονία αυτή την κυβέρνησαν οι Ντε Τουρναι.
Αυτοί έχτισαν το κάστρο της Ωριάς.Την ονομασία “της Ωριάς” ή “της Ωραίας” την πήρε το 1463 όταν η όμορφη Αικατερίνη Παλαιολόγου γκρεμίστηκε από εκεί και σκοτώθηκε για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων.
Σήμερα σώζονται σημαντικά ερείπια του κάστρου.
Στο κάστρο αυτό έριξαν το βράδυ της 21-3-1821 οι έλληνες την πρώτη κανονιά εναντίον των τούρκων που είχαν κλειστεί εκεί.
Τόπος Θυσίας
Ένα από τα ξεχωριστά μνημεία της πόλης και Ιερό Προσκύνημα είναι ο Τόπος Θυσίας, στο λόφο του Καπή, που βρίσκεται ανατολικά της πόλης των Καλαβρύτων (500 μέτρα από το κέντρο), στο δρόμο προς Χιονοδρομικό Κέντρο.
Στη Ράχη του Καπή οδηγήθηκαν οι άνδρες από 14 χρονών και πάνω από τους Γερμανούς κατακτητές στις 13 Δεκεμβρίου 1943, όπου και τους εκτέλεσαν.
Σήμερα στη ράχη του Καπή βρίσκεται ένας μεγάλος Σταυρός που θυμίζει το αποτρόπαιο έγκλημα. Στις στήλες που περιβάλλουν τον κεντρικό χώρο αναγράφονται τα ονόματα των οικογενειών των Εκτελεσθέντων. Στην κατακόμβη είναι αναρτημένα μικρά καντήλια ισάριθμα με τις οικογένειες των εκτελεσθέντων.
Παράπλευρα της κατακόμβης δεσπόζει το πέτρινο γλυπτό της πονεμένης μάνας, έμβλημα του Δήμου και σύμβολο της ανθρώπινης καρτερικότητας που φιλοτέχνησε η τότε σπουδάστρια της σχολής Καλών Τεχνών Άννα Βαφεία. Έχει συμβολικό χαρακτήρα για τις γυναίκες ηρωίδες των Καλαβρύτων (τη Μάνα, την αδελφή, τη γιαγιά, την κόρη) που με υπερπροσπάθεια αγωνίστηκαν να ξαναστήσουν την ολοσχερώς κατεστραμμένη πόλη.
Κάθε χρόνο στις 13 Δεκεμβρίου, μετά το μνημόσυνο στον καθεδρικό ναό της πόλης καταλήγει η πένθιμη πομπή στον Τόπο Θυσίας, όπου τελείται επιμνημόσυνη δέηση και προσκλητήριο Πεσόντων.
Στη Ράχη του Καπή οδηγήθηκαν οι άνδρες από 14 χρονών και πάνω από τους Γερμανούς κατακτητές στις 13 Δεκεμβρίου 1943, όπου και τους εκτέλεσαν.
Σήμερα στη ράχη του Καπή βρίσκεται ένας μεγάλος Σταυρός που θυμίζει το αποτρόπαιο έγκλημα. Στις στήλες που περιβάλλουν τον κεντρικό χώρο αναγράφονται τα ονόματα των οικογενειών των Εκτελεσθέντων. Στην κατακόμβη είναι αναρτημένα μικρά καντήλια ισάριθμα με τις οικογένειες των εκτελεσθέντων.
Παράπλευρα της κατακόμβης δεσπόζει το πέτρινο γλυπτό της πονεμένης μάνας, έμβλημα του Δήμου και σύμβολο της ανθρώπινης καρτερικότητας που φιλοτέχνησε η τότε σπουδάστρια της σχολής Καλών Τεχνών Άννα Βαφεία. Έχει συμβολικό χαρακτήρα για τις γυναίκες ηρωίδες των Καλαβρύτων (τη Μάνα, την αδελφή, τη γιαγιά, την κόρη) που με υπερπροσπάθεια αγωνίστηκαν να ξαναστήσουν την ολοσχερώς κατεστραμμένη πόλη.
Κάθε χρόνο στις 13 Δεκεμβρίου, μετά το μνημόσυνο στον καθεδρικό ναό της πόλης καταλήγει η πένθιμη πομπή στον Τόπο Θυσίας, όπου τελείται επιμνημόσυνη δέηση και προσκλητήριο Πεσόντων.
Δημοτικό μουσείο Καλαβρυτινού ολοκαυτώματος
Το Δημοτικό Σχολείο Καλαβρύτων κτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, άρχισε να λειτουργεί το 1906. Αποτελεί δείγμα τετρατάξιου σχολείου με νεοκλασικά μορφολογικά στοιχεία και συγκεκριμένη τυπολογία. Κτίστηκε σύμφωνα με το πρώτο κρατικό πρόγραμμα ανέγερσης σχολικών κτιρίων το οποίο διαμορφώθηκε από τον νονομηχανικό του Υπουργείου Παιδείας Δημήτριο Καλλία και θεσμοθετήθηκε με το Νόμο ΒΤΜΘ/1895. Από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του διέθετε δασκάλους για όλες τις τάξεις και ήταν εφοδιασμένο με εποπτικά μέσα για τη διδασκαλία των ιστορικών, γλωσσικών, τεχνικών και πρακτικών μαθημάτων. Κατά την περίοδο της Κατοχής διέκοψε τη λειτουργία του. Χρησιμοποιήθηκε ως σχολείο μόνο από το Σεπτέμβριο μέχρι το Δεκέμβριο του 1943. Αυτή ήταν η μικρότερη σχολική χρονιά στη μακρόχρονη συμβολή του στην εκπαίδευση.
Στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 κάηκε ολοσχερώς από την πυρκαγιά που προκάλεσαν οι Γερμανοί κατακτητές. Μετά την απελευθέρωση ανακατασκευάστηκε σύμφωνα με το αρχικό του σχέδιο. Επαναλειτούργησε το 1955. Το 1986 κηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού και αποφασίστηκε να στεγάσει το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.
Το Δημοτικό Σχολείο Καλαβρύτων ήταν ένα από τα πιο ευρύχωρα δημόσια κτίρια της πόλης με μεγάλο προαύλιο χώρο. Κατά την περίοδο της Κατοχής από το 1941 έως το τέλος του Απριλίου 1943, επιτάχθηκε από τους Ιταλούς και μετατράπηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων της Πελοποννήσου. Σε αυτόν το χώρο παρέμειναν κρατούμενοι πεντακόσιοι Έλληνες και Ελληνίδες. Κατά το διάστημα του περιορισμού τους υπέστησαν πολλές κακουχίες και ορισμένοι δεν επιβίωσαν. Τον Απρίλιο 1943 οι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν σε άλλα σημεία της χώρας και το στρατόπεδο συγκέντρωσης έκλεισε. Στη συνέχεια το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως τόπος στρατοπέδευσης του Ιταλικού τάγματος Καλαβρύτων. Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, στις 9 Σεπτεμβρίου 1943, το Δημοτικό Σχολείο επαναλειτούργησε.
Το βράδυ της 17ης Οκτωβρίου 1943, μετά τη μάχη των Ρωγών Κερπινής, οι αντάρτες οδήγησαν στο χώρο του σχολείου τους Γερμανούς αιχμαλώτους, οι οποίοι παρέμειναν εκεί επί ένα 24ώρο.
Στον ίδιο χώρο γράφτηκε μέρος του δράματος των Καλαβρύτων στις 13 Δεκεμβρίου 1943.Εδώ συγκεντρώθηκαν οι κάτοικοι της πόλης από τους Γερμανούς και έγινε διαχωρισμός του ανδρικού πληθυσμού και των εφήβων άνω των 13 ετών από τα γυναικόπαιδα και τους ηλικιωμένους. Ενώ οι άνδρες οδηγήθηκαν στο λόφο του Καππή, τα μικρά παιδιά, οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι κρατήθηκαν στο εσωτερικό του κτιρίου, το οποίο πυρπολήθηκε.
Υπό το κράτος του πανικού οι έγκλειστοι παραβίασαν τις πόρτες και διέφυγαν. .
Στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 κάηκε ολοσχερώς από την πυρκαγιά που προκάλεσαν οι Γερμανοί κατακτητές. Μετά την απελευθέρωση ανακατασκευάστηκε σύμφωνα με το αρχικό του σχέδιο. Επαναλειτούργησε το 1955. Το 1986 κηρύχθηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο από το Υπουργείο Πολιτισμού και αποφασίστηκε να στεγάσει το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.
Το Δημοτικό Σχολείο Καλαβρύτων ήταν ένα από τα πιο ευρύχωρα δημόσια κτίρια της πόλης με μεγάλο προαύλιο χώρο. Κατά την περίοδο της Κατοχής από το 1941 έως το τέλος του Απριλίου 1943, επιτάχθηκε από τους Ιταλούς και μετατράπηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης πολιτικών κρατουμένων της Πελοποννήσου. Σε αυτόν το χώρο παρέμειναν κρατούμενοι πεντακόσιοι Έλληνες και Ελληνίδες. Κατά το διάστημα του περιορισμού τους υπέστησαν πολλές κακουχίες και ορισμένοι δεν επιβίωσαν. Τον Απρίλιο 1943 οι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν σε άλλα σημεία της χώρας και το στρατόπεδο συγκέντρωσης έκλεισε. Στη συνέχεια το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως τόπος στρατοπέδευσης του Ιταλικού τάγματος Καλαβρύτων. Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, στις 9 Σεπτεμβρίου 1943, το Δημοτικό Σχολείο επαναλειτούργησε.
Το βράδυ της 17ης Οκτωβρίου 1943, μετά τη μάχη των Ρωγών Κερπινής, οι αντάρτες οδήγησαν στο χώρο του σχολείου τους Γερμανούς αιχμαλώτους, οι οποίοι παρέμειναν εκεί επί ένα 24ώρο.
Στον ίδιο χώρο γράφτηκε μέρος του δράματος των Καλαβρύτων στις 13 Δεκεμβρίου 1943.Εδώ συγκεντρώθηκαν οι κάτοικοι της πόλης από τους Γερμανούς και έγινε διαχωρισμός του ανδρικού πληθυσμού και των εφήβων άνω των 13 ετών από τα γυναικόπαιδα και τους ηλικιωμένους. Ενώ οι άνδρες οδηγήθηκαν στο λόφο του Καππή, τα μικρά παιδιά, οι γυναίκες και οι ηλικιωμένοι κρατήθηκαν στο εσωτερικό του κτιρίου, το οποίο πυρπολήθηκε.
Υπό το κράτος του πανικού οι έγκλειστοι παραβίασαν τις πόρτες και διέφυγαν. .
Το Δημοτικό Μουσείο σήμερα
Το Νομικό Πρόσωπο με την ονομασία «ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ» ιδρύθηκε το 1986 με αριθμό Φ.Ε.Κ. Α 24908/4.8.1986 και στεγάζεται στο ιστορικό Δημοτικό Σχολείο της πόλης.
Σκοπός του Νομικού αυτού Προσώπου είναι: η συγκέντρωση, η καταγραφή και έκθεση πάσης φύσεως υλικού που μαρτυρεί την ιστορία, την λαογραφία και την παράδοση των Καλαβρύτων, ιδιαίτερα την ιστορία του Ολοκαυτώματος της 13ης Δεκεμβρίου 1943 και των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην ευρύτερη περιοχή.
Το έργο αναστήλωσης του Δημοτικού Σχολείου και μετατροπής του σε Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τη μελέτη των αρχιτεκτόνων μηχανικών Μαίρης Κουμανταροπούλου και Αντώνη Μανιουδάκη της Διεύθυνσης Πολιτιστικών Κτιρίων και Αναστήλωσης Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ο προϋπολογισμός του έργου ήταν 1.167.332,42 Ευρώ και ανάδοχος εταιρία η «Αλέξανδρος Τεχνική Α.Ε.».
Το έργο συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ήταν ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης 2000-2006.
Το Μουσείο εγκαινιάστηκε στις 9 Ιανουαρίου 2005 από τον Εξοχότατο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.
Το Νομικό Πρόσωπο με την ονομασία «ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΥ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ» ιδρύθηκε το 1986 με αριθμό Φ.Ε.Κ. Α 24908/4.8.1986 και στεγάζεται στο ιστορικό Δημοτικό Σχολείο της πόλης.
Σκοπός του Νομικού αυτού Προσώπου είναι: η συγκέντρωση, η καταγραφή και έκθεση πάσης φύσεως υλικού που μαρτυρεί την ιστορία, την λαογραφία και την παράδοση των Καλαβρύτων, ιδιαίτερα την ιστορία του Ολοκαυτώματος της 13ης Δεκεμβρίου 1943 και των γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην ευρύτερη περιοχή.
Το έργο αναστήλωσης του Δημοτικού Σχολείου και μετατροπής του σε Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τη μελέτη των αρχιτεκτόνων μηχανικών Μαίρης Κουμανταροπούλου και Αντώνη Μανιουδάκη της Διεύθυνσης Πολιτιστικών Κτιρίων και Αναστήλωσης Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ο προϋπολογισμός του έργου ήταν 1.167.332,42 Ευρώ και ανάδοχος εταιρία η «Αλέξανδρος Τεχνική Α.Ε.».
Το έργο συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ήταν ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ» του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης 2000-2006.
Το Μουσείο εγκαινιάστηκε στις 9 Ιανουαρίου 2005 από τον Εξοχότατο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο.
Αρχοντικό Παλαιολογίνας
Το Αρχοντικό της Παλαιολογίνας αποτελεί ένα σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα για την πόλη των Καλαβρύτων.
Στις ιστορικές πηγές αναφέρεται ότι το αρχοντικό πιθανώς κτίστηκε από το Θωμά Παλαιολόγο, όταν καταστράφηκε το περίφημο φράγκικο φρούριο του Geoffroy de Tournay και το έτος 1440 πέρασε στον αδελφό του Κωνσταντίνο, επί του οποίου τα Καλάβρυτα είχαν εξελιχθεί σε σπουδαίο πνευματικό κέντρο.
Την ίδια περίοδο, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος πιθανώς δώρισε το Παλάτι στην πριγκίπισσα Αικατερίνη Παλαιολόγου, κόρη ευγενών από τη Χαλανδρίτσα και συγγενή της αυτοκρατορικής οικογένειας.
Είναι περίεργο, ότι παρ\' όλες τις μετέπειτα δραματικές περιπέτειες του έθνους, το θρυλικό «Αρχοντικό της Παλαιολογίνας» έχει σωθεί από όλες τις καταστροφές της πόλης, με μόνη τη φθορά του χρόνου και κάποιες μεταλλαγές από τους Τούρκους να το έχουν επηρεάσει. Ο τελευταίος ιδιοκτήτης του κ. Βασίλειος Τσαπάρας, προσέφερε το κτίριο στο Δήμο Καλαβρύτων, για να διασωθεί και να αξιοποιηθεί ως πολιτιστικό κέντρο.
Το κτίριο διαρθρώνεται σε τρεις ορόφους, με συνολικό καθαρό εμβαδόν 530 τ.μ. Η μελέτη του εκπονήθηκε από εργαστήριο Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού του χώρου, του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Διονύσιο Βέρρα. Προέβλεπε τη δομική και μορφολογική αποκατάσταση του μνημείου και την προσαρμογή του σε πολιτιστικό κέντρο του Δήμου Καλαβρύτων.
Το έργο ολοκληρώθηκε υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και χρηματοδοτήθηκε από το Π.Ε.Π. Δυτικής Ελλάδος με το ποσό των 337.000.000 δρχ., με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Δημοτική Πολιτιστική Επιχείρηση πρότεινε στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαβρύτων να αναλάβει τη λειτουργία του Αρχοντικού της Παλαιολογίνας, δημιουργώντας έναν «πολυχώρο» δραστηριοτήτων για συνέδρια, ημερίδες, συναντήσεις, διαλέξεις, προβολές και φιλοξενία μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων με ιστορικό και λαογραφικό χαρακτήρα.
Το καλοκαίρι του 2003 άνοιξε για πρώτη φορά μετά την ανακατασκευή του για να φιλοξενήσει την Έκθεση Φωτογραφίας του διάσημου Έλληνα φωτογράφου-περιηγητή Σπύρου Μελετζή με θέμα «Ελλάδα και Έλληνες & Αντίσταση». Από τότε έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς εκθέσεις ζωγραφικής, συνέδρια, ημερίδες κλπ.
Στις ιστορικές πηγές αναφέρεται ότι το αρχοντικό πιθανώς κτίστηκε από το Θωμά Παλαιολόγο, όταν καταστράφηκε το περίφημο φράγκικο φρούριο του Geoffroy de Tournay και το έτος 1440 πέρασε στον αδελφό του Κωνσταντίνο, επί του οποίου τα Καλάβρυτα είχαν εξελιχθεί σε σπουδαίο πνευματικό κέντρο.
Την ίδια περίοδο, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος πιθανώς δώρισε το Παλάτι στην πριγκίπισσα Αικατερίνη Παλαιολόγου, κόρη ευγενών από τη Χαλανδρίτσα και συγγενή της αυτοκρατορικής οικογένειας.
Είναι περίεργο, ότι παρ\' όλες τις μετέπειτα δραματικές περιπέτειες του έθνους, το θρυλικό «Αρχοντικό της Παλαιολογίνας» έχει σωθεί από όλες τις καταστροφές της πόλης, με μόνη τη φθορά του χρόνου και κάποιες μεταλλαγές από τους Τούρκους να το έχουν επηρεάσει. Ο τελευταίος ιδιοκτήτης του κ. Βασίλειος Τσαπάρας, προσέφερε το κτίριο στο Δήμο Καλαβρύτων, για να διασωθεί και να αξιοποιηθεί ως πολιτιστικό κέντρο.
Το κτίριο διαρθρώνεται σε τρεις ορόφους, με συνολικό καθαρό εμβαδόν 530 τ.μ. Η μελέτη του εκπονήθηκε από εργαστήριο Αρχιτεκτονικής και Σχεδιασμού του χώρου, του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών με επιστημονικό υπεύθυνο τον καθηγητή κ. Διονύσιο Βέρρα. Προέβλεπε τη δομική και μορφολογική αποκατάσταση του μνημείου και την προσαρμογή του σε πολιτιστικό κέντρο του Δήμου Καλαβρύτων.
Το έργο ολοκληρώθηκε υπό την επίβλεψη της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και χρηματοδοτήθηκε από το Π.Ε.Π. Δυτικής Ελλάδος με το ποσό των 337.000.000 δρχ., με τη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Δημοτική Πολιτιστική Επιχείρηση πρότεινε στο Δημοτικό Συμβούλιο Καλαβρύτων να αναλάβει τη λειτουργία του Αρχοντικού της Παλαιολογίνας, δημιουργώντας έναν «πολυχώρο» δραστηριοτήτων για συνέδρια, ημερίδες, συναντήσεις, διαλέξεις, προβολές και φιλοξενία μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων με ιστορικό και λαογραφικό χαρακτήρα.
Το καλοκαίρι του 2003 άνοιξε για πρώτη φορά μετά την ανακατασκευή του για να φιλοξενήσει την Έκθεση Φωτογραφίας του διάσημου Έλληνα φωτογράφου-περιηγητή Σπύρου Μελετζή με θέμα «Ελλάδα και Έλληνες & Αντίσταση». Από τότε έχει φιλοξενήσει κατά καιρούς εκθέσεις ζωγραφικής, συνέδρια, ημερίδες κλπ.
Μνημείο Ηρώων Αγωνιστών 1821
Στο δεσπόζοντα λόφο βόρειας της Μονής της Αγίας Λαύρας υψώνεται το λαμπρότερο μνημείο του Έθνους. Είναι το Ηρώο των αγωνιστών της Επανάστασης του 1821, που θυσιάστηκαν για την ανεξαρτησία του Ελληνικού Έθνους από τον Τουρκικό Ζυγό. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου στη σημερινή του μορφή πραγματοποιήθηκαν στις 24 Μαρτίου 1971.
Το Ηρώο αποτελείται από σύνθεση τριών ανδριάντων που παριστάνουν τη συμμετοχή του κλήρου και των αγωνιστών στην Επανάσταση του 1821 και την Ελευθερία του Ελληνικού Έθνους από τον Τούρκο Κατακτητή.
Κάθε χρόνο οι εκδηλώσεις εορτασμού της Εθνικής Επετείου, που διοργανώνει ο Δήμος Καλαβρύτων αρχίζουν από το Ηρώο, όπου τελείται τρισάγιο, κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγή, στη μνήμη των ενδόξων ηρώων και ανάκρουση εθνικού ύμνου.
Το Ηρώο αποτελείται από σύνθεση τριών ανδριάντων που παριστάνουν τη συμμετοχή του κλήρου και των αγωνιστών στην Επανάσταση του 1821 και την Ελευθερία του Ελληνικού Έθνους από τον Τούρκο Κατακτητή.
Κάθε χρόνο οι εκδηλώσεις εορτασμού της Εθνικής Επετείου, που διοργανώνει ο Δήμος Καλαβρύτων αρχίζουν από το Ηρώο, όπου τελείται τρισάγιο, κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγή, στη μνήμη των ενδόξων ηρώων και ανάκρουση εθνικού ύμνου.
Βουραϊκός ποταμός-Οδοντωτός
Ο Βουραϊκός ποταμός πηγάζει από τα βουνά των Καλαβρύτων ανάμεσα στις ανατολικές προεκτάσεις του Ερύμανθου και δυτικές του Χελμού και ρέει με βόρεια κατεύθυνση στα δυτικά του νόμου Αχαΐας.
Το μήκος του είναι περίπου 40 χλμ.Μετά τα Καλάβρυτα ο Βουραικός έχει ανοίξει βαθύ και απόκρημνο φαράγγι μέσα στο οποίο κινείται ο οδοντωτός σιδηρόδρομος που συνδέει τα Καλάβρυτα με το Διακοπτό.
Κατά τον μύθο ο Ηρακλής αγαπούσε την Βούδα κόρη του Νεφεληγερέτη και της Ελίκης κι άνοιξε το πέρασμα για να φτάσει κάτω στη θάλασσα και να τη συναντήσει.
Από αυτήν πήρε και το όνομα του ο Βουραικος ποταμός.
Ο Οδοντωτός σιδηρόδρομος είναι έργο του Χαρίλαου Τρικούπη.
Η σύμβαση της κατασκευής της γραμμής υπογράφηκε το 1889 και η κατασκευή της τελείωσε επτά χρόνια μετά.Ο σχεδιασμός της γραμμής έγινε από γάλλους τεχνικούς.Το έργο ήταν πολύ δύσκολο λόγω του δύσβατου του εδάφους.Στις 10 Μαρτίου 1896 το τρένο πραγματοποίησε το πρώτο του δρομολόγιο.
Η διαδρομή ξεκινά από το Διακοπτό διασχίζει το φαράγγι του Βουραικού περνά το χωριό Ζαχλωρου και καταλήγει στα Καλάβρυτα.
Η διαδρομή διαρκεί περίπου 1 ώρα.
Το μήκος του είναι περίπου 40 χλμ.Μετά τα Καλάβρυτα ο Βουραικός έχει ανοίξει βαθύ και απόκρημνο φαράγγι μέσα στο οποίο κινείται ο οδοντωτός σιδηρόδρομος που συνδέει τα Καλάβρυτα με το Διακοπτό.
Κατά τον μύθο ο Ηρακλής αγαπούσε την Βούδα κόρη του Νεφεληγερέτη και της Ελίκης κι άνοιξε το πέρασμα για να φτάσει κάτω στη θάλασσα και να τη συναντήσει.
Από αυτήν πήρε και το όνομα του ο Βουραικος ποταμός.
Ο Οδοντωτός σιδηρόδρομος είναι έργο του Χαρίλαου Τρικούπη.
Η σύμβαση της κατασκευής της γραμμής υπογράφηκε το 1889 και η κατασκευή της τελείωσε επτά χρόνια μετά.Ο σχεδιασμός της γραμμής έγινε από γάλλους τεχνικούς.Το έργο ήταν πολύ δύσκολο λόγω του δύσβατου του εδάφους.Στις 10 Μαρτίου 1896 το τρένο πραγματοποίησε το πρώτο του δρομολόγιο.
Η διαδρομή ξεκινά από το Διακοπτό διασχίζει το φαράγγι του Βουραικού περνά το χωριό Ζαχλωρου και καταλήγει στα Καλάβρυτα.
Η διαδρομή διαρκεί περίπου 1 ώρα.
Ποταμός Λάδωνας – Λίμνη Λάδωνα
Ο ποταμός Λάδωνας είναι ο κυριότερος παραπόταμος του Αλφειού. Πήρε το όνομά του από το Βοιωτικό Λάδωνα μετά το 1307 π.Χ. όταν στην περιοχή εγκαταστάθηκαν Βοιωτοί.
Ένα από τα αξιοθέατα είναι το φράγμα του ποταμού. Το φράγμα δημιούργησε σε μια χαράδρα του βουνού Αφροδίσιου τεχνητή λίμνη μεγίστου μήκους 15 χιλιομέτρων και επιφάνειας 6.000 στρεμμάτων. Το φράγμα έχει χτιστεί στη θέση Πήδημα, σε υψόμετρο 420 μέτρων. Το τοπίο της λίμνης είναι επιβλητικό και το φυσικό περιβάλλον παρθένο.
Στην τεχνητή λίμνη του Λάδωνα φθάνει κανείς από τα Τρόπαια ή από τη Δάφνη Αχαΐας. Η διαδρομή είναι συναρπαστική και από το δρόμο υπάρχει υπέροχη θέα στην λίμνη και στο φράγμα. Ο δρόμος στο ύψος του φράγματος διακλαδώνεται σε δύο κατευθύνσεις. Aριστερά ακολουθεί την κοίτη του ποταμού Λάδωνα και οδηγεί στα χωριά Βάχλια, Κοντοβάζαινα και Βούτσης, ενώ δεξιά διατρέχει τη βόρεια όχθη της λίμνης και οδηγεί στο χωριό Μουριά και από εκεί στη Δάφνη και στον δρόμο "111". Και οι δύο διαδρομές είναι ενδιαφέρουσες. Ο ποταμός Λάδωνας πηγάζει σε μία επίσης εξαιρετικής ομορφιάς τοποθεσία, κοντά στο χωριό Λυκούρια, ΒΑ της λίμνης, στο δρόμο που οδηγεί στην Κλειτορία.
Πλούσιες είναι οι αναφορές της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας στον Λάδωνα που χαρακτηρίζεται σαν ένα από τα μυθικά ποτάμια της Αρχαίας Ελλάδας. Ένας από τους κορυφαίους σχετικούς μύθους είναι αυτός του τραγοπόδαρου θεού Πάνα και της νύμφης Σύριγγας. Ο Πάνας περιφερόταν συχνά στην περιοχή του Λάδωνα. Οταν είδε εκεί την ωραία νύμφη άρχισε να την κυνηγά και την πλησίασε. Τότε αυτή εξαντλημένη, έφτασε στις όχθες του ποταμού και παρακάλεσε τον Λάδωνα να την βοηθήσει. Εκείνος, μόλις είδε τον Πάνα να την πλησιάζει, την μεταμόρφωσε σε καλαμιά. Τότε ο Πάνας έκοψε μερικά καλάμια, τα ένωσε μεταξύ τους και σχημάτισε το δικό του χαρακτηριστικό σε μορφή και ήχο μουσικό όργανο που ονομάστηκε σύριγγα. Εδώ επίσης λουζόταν η θεά Δήμητρα και εδώ κυνηγούσε η θεά του κυνηγίου Άρτεμις. Εδώ διαδραματίστηκε ομύθος του Λεύκιππου που ντύθηκε γυναίκα, για να βρίσκεται κοντά στη αγαπημένη του νύμφη Δάφνη, πράξη που πλήρωσε με την ζωή του, όταν αποκαλύφτηκε. Κοντά στην κοίτη του, στα όμορφα δάση του Σόρωνα -που πιο πάνω ονομάζονται και Αφροδίσια όρη - η Αφροδίτη συναντιόταν με τον παράνομο εραστή της θεό Άρη. Τέλος στον Λάδωνα έπιασε το ελάφι ο Ηρακλής μετά από επιτυχή καταδίωξη και εδώ ο θεός Απόλλωνας ερωτεύτηκε την κόρη του Λάδωνα Δάφνη.
Ιδιαίτερη φυσική ομορφιά έχει ο Λάδωνας στις τοποθεσίες Νησιά, Ποδογορινό, Σμίξη και Χαλίκι κοντά στο χωριό Δάφνη (Στρέζοβα). Ιδιαίτερης φυσικής ομορφιάς επίσης, είναι οι παρακείμενες στην λίμνη του Λάδωνα τοποθεσίες Κουρμπό, στης Κυράς το γεφύρι, στη Μουριά και στο Κανελλάκι. Μάλιστα ο περιηγητής Παυσανίας τόσο εντυπωσιάστηκε από την ομορφιά του φυσικού τοπίου του Λάδωνα και από τις διασωζόμενες παραδόσεις και μύθους στην εποχή του, που έγραψε στα "Αρκαδικά-Αχαϊκά":
"Ο Λάδων έχει το ωραιότερο νερό από όλους τους ποταμούς της Ελλάδος. Φημίζεται άλλωστε μεταξύ των ανθρώπων, λόγω της Δάφνης και των σχετιζομένων με αυτήν παραδόσεων...Κατά την ομορφιά βεβαίως δεν είναι δεύτερος από κανέναν άλλο ποταμό βαρβαρικό ή Ελληνικό..."
Ο ποταμός Λάδων, όπως και οι παραποταμοί του Πάϊος, Αροάνιος και Τράγος, προσφέρονται για κατάβαση με canoe-kayak και rafting. Λόγω της ήρεμης ροής του η κατάβαση προσφέρεται ειδικά μάλιστα για αρχάριους και μικρά παιδιά. Επίσης προσφέρεται για πεζοπορία, κολύμπι και ψάρεμα. Πολλές παραλαδώνιες περιοχές προσφέρονται για ορειβασία, ποδηλασία και κυνήγι. Μάλιστα σε μερικά σημεία του ποταμιού κατεβαίνουν αγριογούρουνα. Οι επισκέψεις γίνονται από ομίλους εναλλακτικού τουρισμού, όπως και από ιδιώτες. Αλλά και η λίμνη του Λάδωνα προσφέρεται για κωπηλασία, ιστιοσανίδα, ψάρεμα, κολύμπι και βαρκάδα. Μια καλή τοποθεσία εκκίνησης για πεζοπορία και άλλες δραστηριότητες εναλλακτικού τουρισμού είναι η Δάφνη Αχαϊας. Σε απόσταση 5 χιλ. από το χωριό, σε μια πανέμορφη τοποθεσία στις όχθες του ποταμού, υπάρχουν οργανωμένες εγκαταστάσεις εναλλακτικού τουρισμού όπου οργανώνονται τοξοβολία, ορεινή ποδηλασία (mountain bike), κωπηλασία, κανό και καγιάκ. Επίσης, κοντά στο χωριό Μουριά και στο γεφύρι της Κυράς υπάρχουν ταβέρνες.
Αρκετές ενέργειες από την πλευρά της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και τοπικούς φορείς είναι σε εξέλιξη για την τουριστική αξιοποίηση της λίμνης μέσω της ένταξης της περιοχής σε ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα. Ήδη η περιοχή της τεχνητής λίμνης έχει κηρυχθεί σε οικολογικό πάρκο.
Ο Λάδωνας μετά το φράγμα του κατεβαίνει στην ομώνυμη όμορφη κοιλάδα όπου και το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής. Συνεχίζοντας την πορεία του ΝΔ θα συμβάλλει με τον ποταμό Αλφειό στην περιοχή Τριπoταμιά, έχοντας διανύσει ένα μεγάλο μέρος της αρκαδικής γής και αφού έχει δεχθεί τα νερά του Λαγκαδινού ρέματος και άλλων παραποτάμων. Στις τοποθεσίες Τουμπίτσι και Χαρατζινού υπάρχουν οδικές γέφυρες για τη διάβασή του.
Ύδατα Στυγός
Εννιά τα μέρη του νερού γύρω απ' τη Γη, χωριστά από το δέκατο, το νερό της Στύγας.Τα ύδατα της Στυγός συνδέθηκαν με θεολογικές και φιλοσοφικές ιδέες, όπως αυτές από τα Ελευσίνια Μυστήρια και τις Ορφικοπυθαγορικές δοξασίες για τηνμετενσάρκωση.
Η Στυγξ ήταν υποχθόνιος ποταμός.
Η στυγερή Στύγα έχει τα βουερά παλάτια της στα Τάρταρα (Από το τουρτουρίζω: ταρ - ταρ). Εκεί που ο Δίας έριξε τους Τιτάνες, τους Γίγαντες και
όσους άλλους εναντιώθηκαν στο θέλημα του. Χώρια μένει στα λαμπρά της δώματα η Στύγα, χτισμένα με μακριές πέτρες και στηριγμένα ολούθε με κολώνες αργυρές. Τη Στύγα τη φυλάνε νύχτα μέρα δράκοι ακοίμητοι. Στην Τιτανομαχία ο Δίας με τους άλλους θεούς, το αδέλφια του, πολέμησε κατά του ποτέρα του του Κρόνου, που είχε τη βοήθεια των δικών του αδερφών, των Τιτάνων. Όμως, την παράταξη του Δία ήρθε να ενισχύσει από την τιτανογενιά, η φοβερή Ωκεανίδα η Στύγα, που 'χε παιδιά της το Κράτος και τη Βία, το Ζήλο και τη Νίκη. (Καταλαβαίνουμε ,ότι όταν έγινε θεός ο Δίας, είχε στο πλευρό του το Κράτος και τη Βία, τον Ζήλο και τη Νίκη...). Η Στύγα του συμπαραστάθηκε και στη Γιγαντομαχία.
Στα ύδατα της Στύγας ορκίζονταν όλοι οι θεοί, ακόμη και ο Ήλιος. Ήταν ο πιο μεγάλος όρκος των θεών και στα νερό της οι θεοί έκαναν την ποινή τους, όταν ήταν τιμωρημένοι. Το όνομα της προκαλούσε φόβο σε θεούς και ανθρώπους. Έλεγαν πως κανένα ζωντανό ον δεν επρόκειτο να ζήσει εάν έπινε από το νερό αυτό. Το γυαλί, οι κρύσταλλοι, τα πήλινα αγγείο έσπαζαν μόλις βυθίζονταν σ' αυτό. Αλλοιώνονταν τα μέταλλα ακόμη και ο άργυρος και ο χρυσός, το ήλεκτρο (κεχριμπάρι). Μόνον οι οπλές των αλόγων άντεχαν, γι' αυτό οι θεοί το έπιναν μέσα σε κύπελλα καμωμένα από οπλή αλόγου.
Η Ψυχή ψάχνοντας να βρει το ταίρι της, τον Έρωτα, υποχρεώθηκε από την Αφροδίτη να κουβαλήσει νερό από τη Στύγα.
Ο Αχιλλέας ήταν άτρωτος, όπως ξέρουμε, καθώς η Θέτιδα η μητέρα του, μόλις γεννήθηκε, τον βούτηξε στα νερά της Στύγας για να τον κάνει αθάνατο. Ο αστράγαλος όμως του παιδιού έμεινε άβρεχτος. Εκεί, θα βρει την ευκαιρία και θα τον χτυπήσει, αργότερο στον κάμπο της Τροίας, ο Πάρις με το βέλος του... και θα τον σκοτώσει....
Πριν ακόμη φυτρώσει το πρώτο χνούδι στα μάγουλα τους, πήραν όρκο στα ύδατα της Στύγας, πως θα έκαναν δικές τους ο Ώτος την Άρτεμη και ο Εφιάλτης την Ήρα και πως θα ανέβαιναν στον ουρανό, βάζοντας σκάλα τα βουνά… πάνω στον 'Όλυμπο την Όσσα και πάνω στην 'Οσσα το Πήλιο...
Το "Μαυρονέρι" της Στύγας ενέπνεε μέχρι πριν λίγα ακόμη χρόνια έναν δεισιδαίμονα τρόμο στους ντόπιους.
Η ανάβαση γίνεται από το χωριό Περιστέρα (ή Σόλος). Σημείο μεγάλης ομορφιάς είναι η λίμνη Τσιβλού (700μ.) μέσα στο δάσος, μερικά χιλιόμετρα πριν από την Περιστέρα. Ξεκινάμε από δασικό δρόμο που μας βάζει σε δάσος με πεύκα και συνεχίζουμε σε μονοπάτι μέχρι ένα χαρακτηριστικό σημείο με θαυμάσια θέα (δυόμισι ώρες). Εδώ επειδή το μονοπάτι έχει πέσει μας μπερδεύει λίγο στο πέρασμα αλλά σε άλλη μισή ώρα μάς φέρνει στη βάση του Καταρράκτη των Yδάτων της Στυγός.
Η Στυγξ ήταν υποχθόνιος ποταμός.
Η στυγερή Στύγα έχει τα βουερά παλάτια της στα Τάρταρα (Από το τουρτουρίζω: ταρ - ταρ). Εκεί που ο Δίας έριξε τους Τιτάνες, τους Γίγαντες και
όσους άλλους εναντιώθηκαν στο θέλημα του. Χώρια μένει στα λαμπρά της δώματα η Στύγα, χτισμένα με μακριές πέτρες και στηριγμένα ολούθε με κολώνες αργυρές. Τη Στύγα τη φυλάνε νύχτα μέρα δράκοι ακοίμητοι. Στην Τιτανομαχία ο Δίας με τους άλλους θεούς, το αδέλφια του, πολέμησε κατά του ποτέρα του του Κρόνου, που είχε τη βοήθεια των δικών του αδερφών, των Τιτάνων. Όμως, την παράταξη του Δία ήρθε να ενισχύσει από την τιτανογενιά, η φοβερή Ωκεανίδα η Στύγα, που 'χε παιδιά της το Κράτος και τη Βία, το Ζήλο και τη Νίκη. (Καταλαβαίνουμε ,ότι όταν έγινε θεός ο Δίας, είχε στο πλευρό του το Κράτος και τη Βία, τον Ζήλο και τη Νίκη...). Η Στύγα του συμπαραστάθηκε και στη Γιγαντομαχία.
Στα ύδατα της Στύγας ορκίζονταν όλοι οι θεοί, ακόμη και ο Ήλιος. Ήταν ο πιο μεγάλος όρκος των θεών και στα νερό της οι θεοί έκαναν την ποινή τους, όταν ήταν τιμωρημένοι. Το όνομα της προκαλούσε φόβο σε θεούς και ανθρώπους. Έλεγαν πως κανένα ζωντανό ον δεν επρόκειτο να ζήσει εάν έπινε από το νερό αυτό. Το γυαλί, οι κρύσταλλοι, τα πήλινα αγγείο έσπαζαν μόλις βυθίζονταν σ' αυτό. Αλλοιώνονταν τα μέταλλα ακόμη και ο άργυρος και ο χρυσός, το ήλεκτρο (κεχριμπάρι). Μόνον οι οπλές των αλόγων άντεχαν, γι' αυτό οι θεοί το έπιναν μέσα σε κύπελλα καμωμένα από οπλή αλόγου.
Η Ψυχή ψάχνοντας να βρει το ταίρι της, τον Έρωτα, υποχρεώθηκε από την Αφροδίτη να κουβαλήσει νερό από τη Στύγα.
Ο Αχιλλέας ήταν άτρωτος, όπως ξέρουμε, καθώς η Θέτιδα η μητέρα του, μόλις γεννήθηκε, τον βούτηξε στα νερά της Στύγας για να τον κάνει αθάνατο. Ο αστράγαλος όμως του παιδιού έμεινε άβρεχτος. Εκεί, θα βρει την ευκαιρία και θα τον χτυπήσει, αργότερο στον κάμπο της Τροίας, ο Πάρις με το βέλος του... και θα τον σκοτώσει....
Πριν ακόμη φυτρώσει το πρώτο χνούδι στα μάγουλα τους, πήραν όρκο στα ύδατα της Στύγας, πως θα έκαναν δικές τους ο Ώτος την Άρτεμη και ο Εφιάλτης την Ήρα και πως θα ανέβαιναν στον ουρανό, βάζοντας σκάλα τα βουνά… πάνω στον 'Όλυμπο την Όσσα και πάνω στην 'Οσσα το Πήλιο...
Το "Μαυρονέρι" της Στύγας ενέπνεε μέχρι πριν λίγα ακόμη χρόνια έναν δεισιδαίμονα τρόμο στους ντόπιους.
Η ανάβαση γίνεται από το χωριό Περιστέρα (ή Σόλος). Σημείο μεγάλης ομορφιάς είναι η λίμνη Τσιβλού (700μ.) μέσα στο δάσος, μερικά χιλιόμετρα πριν από την Περιστέρα. Ξεκινάμε από δασικό δρόμο που μας βάζει σε δάσος με πεύκα και συνεχίζουμε σε μονοπάτι μέχρι ένα χαρακτηριστικό σημείο με θαυμάσια θέα (δυόμισι ώρες). Εδώ επειδή το μονοπάτι έχει πέσει μας μπερδεύει λίγο στο πέρασμα αλλά σε άλλη μισή ώρα μάς φέρνει στη βάση του Καταρράκτη των Yδάτων της Στυγός.
Πηγές Αροάνιου ποταμού (Πλανητέρο)
Κοντά στο χωριό Πλανητέρο μέσα σε πλατανόδασος πηγάζει ο Αροάνιος ποταμός.
Σχηματίζεται στην περιοχή των χωριών Πλανητέρο και Άρμπουνα από νερά της λεκάνης του Φενεού που φθάνουν εδώ από καταβόθρες.Ενισχύεται από τα μικρότερα ρέματα Λαγκάδα και Χαλίκι και ρέει με νότια κατεύθυνση ώσπου να συναντηθεί με το Λάδωνα ποταμό.Το μήκος του είναι περίπου 10 χιλιόμετρα.
Επίσης η περιοχή είναι γνωστή για το πεστροφείο-ιχθυοτροφείο.
Οι πήγες του Αροάνιου ποταμού στο χωριό Πλανητέρο και το δασός σε συνδυασμό με δυνατότητα φαγητού είναι μερικά μόνο από τα ελκυστικά εκείνα στοιχεία που αξίζει να επισκεφτείτε.
Σχηματίζεται στην περιοχή των χωριών Πλανητέρο και Άρμπουνα από νερά της λεκάνης του Φενεού που φθάνουν εδώ από καταβόθρες.Ενισχύεται από τα μικρότερα ρέματα Λαγκάδα και Χαλίκι και ρέει με νότια κατεύθυνση ώσπου να συναντηθεί με το Λάδωνα ποταμό.Το μήκος του είναι περίπου 10 χιλιόμετρα.
Επίσης η περιοχή είναι γνωστή για το πεστροφείο-ιχθυοτροφείο.
Οι πήγες του Αροάνιου ποταμού στο χωριό Πλανητέρο και το δασός σε συνδυασμό με δυνατότητα φαγητού είναι μερικά μόνο από τα ελκυστικά εκείνα στοιχεία που αξίζει να επισκεφτείτε.
Χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων
Το χιονοδρομικό κέντρο Καλαβρύτων βρίσκεται στην βόρια πλευρά του Χελμού στην θέση ξερόκαμπος μόλις 15 χλμ από τα Καλάβρυτα.
Ξεκίνησε την λειτουργία του το 1988 και βοήθησε τα μέγιστα για την ανάπτυξη της περιοχής.
Διαθέτει 12 πίστες με συνολικό μήκος 20 χιλιόμετρων και 7 αναβατήρες με δυνατότητα μεταφοράς 5000 ατόμων την ώρα.
Οι πιστές του καλύπτουν τις απαιτήσεις όλων των χιονοδρόμων καθώς υπάρχουν από πολύ εύκολες πιστές έως και δύσκολες (μαύρες).
Στα 1850 μέτρα λειτουργεί καφετερία , εστιατόριο, κατάστημα πώλησης ειδών σκι καθώς και ιατρείο.
Τα τοπία του Χελμού μαγευτικά και η θεά στον κορινθιακό κόλπο μοναδική.
Ξεκίνησε την λειτουργία του το 1988 και βοήθησε τα μέγιστα για την ανάπτυξη της περιοχής.
Διαθέτει 12 πίστες με συνολικό μήκος 20 χιλιόμετρων και 7 αναβατήρες με δυνατότητα μεταφοράς 5000 ατόμων την ώρα.
Οι πιστές του καλύπτουν τις απαιτήσεις όλων των χιονοδρόμων καθώς υπάρχουν από πολύ εύκολες πιστές έως και δύσκολες (μαύρες).
Στα 1850 μέτρα λειτουργεί καφετερία , εστιατόριο, κατάστημα πώλησης ειδών σκι καθώς και ιατρείο.
Τα τοπία του Χελμού μαγευτικά και η θεά στον κορινθιακό κόλπο μοναδική.
Σπήλαιο Λιμνών Καστρίων
Βρίσκεται στο δρόμο Καλαβρύτων – κλειτοριας σε υψόμετρο 827 μέτρων.
Απέχει από τα Καλάβρυτα 17 χλμ και 9 χλμ από την Κλειτορία.
Ο δρόμος περνά λίγα μόλις μέτρα από την τεχνική είσοδο του σπηλαίου και ακριβώς δίπλα από την φυσική.
Το σπήλαιο των λιμνών εντυπωσιάζει τον επισκέπτη ακόμη και με το όνομα του.
Λίμνες στο εσωτερικό του σπηλαίου δεν είναι κάτι συνηθισμένο ούτε παγκόσμια , ούτε για τον Ελλαδικό χώρο , όπου αποτελεί μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο.
Από υδρολογική άποψη το σπήλαιο μπορεί να χωριστεί σε 4 τμήματα:
Το πρώτο τμήμα είναι ξηρό έχει μήκος 80μ. Περίπου και το δάπεδο του είναι οριζόντιο καλυμμένο από παχύ στρώμα ερυθράς γης.
Το δεύτερο τμήμα έχει μήκος 700μ. Με κύριο χαρακτηριστικό τις διαδοχικές λίμνες.
Το τρίτο και μεγαλύτερο τμήμα είναι μήκους 50μ.
Το σπήλαιο είναι σπάνιο φυσικό δημιούργημα.Εκτός από τους λαβυρινθώδεις διαδρόμους τις μυστηριώδεις στοές και τους υπέροχους σταλακτίτες έχει το μοναδικό προνόμιο που δεν υπάρχει σε άλλο σπήλαιο.Είναι οι αλλεπάλληλες κλιμακωτές σε τρεις ορόφους λίμνες που το καθιστούν μοναδικό στον κόσμο.
Το εξερευνημένο μήκος είναι 1980μ.Το αξιοποιημένο μέρος του σπηλαίου είναι προς το παρόν 500μ.Ο επισκέπτης μπαίνει από τεχνητή σήραγγα και καταλήγει κατ’ευθείαν στο δεύτερο όροφο.Το τμήμα αυτό προκαλεί δέος και θαυμασμό.
Η διάβαση των λιμνών γίνεται από υπερυψωμένες τεχνητές γέφυρες.
Απέχει από τα Καλάβρυτα 17 χλμ και 9 χλμ από την Κλειτορία.
Ο δρόμος περνά λίγα μόλις μέτρα από την τεχνική είσοδο του σπηλαίου και ακριβώς δίπλα από την φυσική.
Το σπήλαιο των λιμνών εντυπωσιάζει τον επισκέπτη ακόμη και με το όνομα του.
Λίμνες στο εσωτερικό του σπηλαίου δεν είναι κάτι συνηθισμένο ούτε παγκόσμια , ούτε για τον Ελλαδικό χώρο , όπου αποτελεί μοναδικό γεωλογικό φαινόμενο.
Από υδρολογική άποψη το σπήλαιο μπορεί να χωριστεί σε 4 τμήματα:
Το πρώτο τμήμα είναι ξηρό έχει μήκος 80μ. Περίπου και το δάπεδο του είναι οριζόντιο καλυμμένο από παχύ στρώμα ερυθράς γης.
Το δεύτερο τμήμα έχει μήκος 700μ. Με κύριο χαρακτηριστικό τις διαδοχικές λίμνες.
Το τρίτο και μεγαλύτερο τμήμα είναι μήκους 50μ.
Το σπήλαιο είναι σπάνιο φυσικό δημιούργημα.Εκτός από τους λαβυρινθώδεις διαδρόμους τις μυστηριώδεις στοές και τους υπέροχους σταλακτίτες έχει το μοναδικό προνόμιο που δεν υπάρχει σε άλλο σπήλαιο.Είναι οι αλλεπάλληλες κλιμακωτές σε τρεις ορόφους λίμνες που το καθιστούν μοναδικό στον κόσμο.
Το εξερευνημένο μήκος είναι 1980μ.Το αξιοποιημένο μέρος του σπηλαίου είναι προς το παρόν 500μ.Ο επισκέπτης μπαίνει από τεχνητή σήραγγα και καταλήγει κατ’ευθείαν στο δεύτερο όροφο.Το τμήμα αυτό προκαλεί δέος και θαυμασμό.
Η διάβαση των λιμνών γίνεται από υπερυψωμένες τεχνητές γέφυρες.
Σπήλαιο Κάψια |
Ένας θησαυρός βγήκε στο φως. Το σπήλαιο του Κάψια. Βρίσκεται 15 χιλιόμετρα από την Τρίπολη και 1,5 χμ βόρεια του χωριού Κάψια Μαντινείας.
Ο πλούσιος εσωτερικός φυσικός διάκοσμος από πολύχρωμους σταλαγμίτες και σταλακτίτες εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Είχε δηλώσει την παρουσία του από το 1887 όταν πρώτος το είχε επισκεφτεί ο Γάλλος αρχαιολόγος Γουσταύος Φουζέρ που έκανε ανασκαφές στην Αρχαία Μαντινεία. Στο σπήλαιο βρέθηκαν ανθρώπινα οστά και πήλινα αντικείμενα.
Οι ειδικοί το κατατάσσουν μεταξύ των δέκα πιο αξιόλογων σπηλαίων της Ελλάδας. Το σπήλαιο άνοιξε για το κοινό στις 19-12-2010. Αξίζει να αποτελέσει πόλο έλξης επισκεπτών όχι μόνο από την Ελλάδα αλλά και από ολόκληρο τον κόσμο.
ΤΗΛΕΣΚΟΠΙΟ "ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ"
 |
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ:
Έργο: "ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ" το νέο τηλεσκόπιο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
Κατασκευαστής: Carl Zeiss Jena GmbH, Γερμανία
Κόστος έργου: 1.745.000.000 δρχ.
Χρηματοδότηση: ΕΠΕΤ ΙΙ της ΓΓΕΤ του Υπουργείου Ανάπτυξης
Έργο: "ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ" το νέο τηλεσκόπιο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών
Κατασκευαστής: Carl Zeiss Jena GmbH, Γερμανία
Κόστος έργου: 1.745.000.000 δρχ.
Χρηματοδότηση: ΕΠΕΤ ΙΙ της ΓΓΕΤ του Υπουργείου Ανάπτυξης
ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ:
Διάμετρος: 2.3 μέτρα
Στήριξη: Αλταζιμουθιακή
Οπτικό πεδίο: 1.04 μοίρες
Χειρισμός: Εξ αποστάσεως μέσω δικτύου
Λειτουργία: Αυτοματοποιημένη και προγραμματισμένη εκ των προτέρων
Διάμετρος: 2.3 μέτρα
Στήριξη: Αλταζιμουθιακή
Οπτικό πεδίο: 1.04 μοίρες
Χειρισμός: Εξ αποστάσεως μέσω δικτύου
Λειτουργία: Αυτοματοποιημένη και προγραμματισμένη εκ των προτέρων
Το τηλεσκόπιο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών με το όνομα "ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ" είναι το μεγαλύτερο τηλεσκόπιο των Βαλκανίων και το δεύτερο μεγαλύτερο της Ηπειρωτικής Ευρώπης, το οποίο βρίσκεται στην κορυφή "Νεραϊδόραχη" του Χελμού σε υψόμετρο 2.340 μ.
Ονομάστηκε Αρίσταρχος προς τιμή του αρχαίου Έλληνα αστρονόμου Αρίσταρχο.
Μερικά χαρακτηριστικά του τηλεσκοπίου είναι το μεγάλο οπτικό πεδίο που είναι ιδανικό για συμμετοχή σε διεθνή προγράμματα, η πολύ καλή ποιότητα οπτικών τα οποία έχουν ευκρίνεια ειδώλων, δυνατότητα τηλεχειρισμού και προγραμματιζόμενη λειτουργία μέσω δικτύου από την έδρα του Αστεροσκοπείου στην Αθήνα ή και από άλλα συνεργαζόμενα Αστεροσκοπεία της Ελλάδας ή και του εξωτερικού, εξοπλισμός με υπερσύγχρονα αστρονομικά όργανα, όπως κάμερες CCD και φασματογράφοι υψηλής και ενδιάμεσης ευκρίνειας.
Οι λόγοι που προτιμήθηκε η κορυφή του Χελμού για ένα τόσο σύγχρονο και σημαντικό εγχείρημα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών είναι ότι υπάρχει παροχή λειτουργικής υποδομής λόγω της εγκατάστασης του Χιονοδρομικού Κέντρου όπου είναι εύκολη η οδική πρόσβαση, παροχή ρεύματος και τηλεφώνου, δεν υποφέρει από φωτορρύπανση των πόλεων αφού οι μεγάλες πόλεις βρίσκονται πίσω από τα βουνά. Επίσης είναι μια από τις σκοτεινότερες περιοχές της Ευρώπης, το τηλεσκόπιο είναι πάνω από τα σύννεφα σε μεγάλο ποσοστό ετησίως και μπορεί να παρατηρεί είδωλα τα οποία είναι εξαιρετικής ποιότητας. Ακόμη, το υψόμετρο (2.340 μ.) που είναι τοποθετημένο το τηλεσκόπιο, είναι κατάλληλο να παρατηρεί και στο υπέρυθρο φως και να ερευνά για ύπαρξη πλανητών του γαλαξία μας, αστρικές εκρήξεις, χημική σύσταση, δομή και δυναμική γαλαξιών, καθώς επίσης και σμήνη γαλαξιών.
Η λειτουργία του τηλεσκοπίου είναι οπτοηλεκτρομηχανική, φιλική με το περιβάλλον. Η εγκατάσταση διάταξης μέτρησης του επιπέδου υπόβαθρου αερίων ρύπων και αερίων φαινομένου θερμοκηπίου, πολύ σημαντικές για την προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης παρέχει μετεωρολογικά στοιχεία στο Χιονοδρομικό Κέντρο.
Η εγκατάσταση του τηλεσκοπίου με το όνομα Αρίσταρχος έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα είτε για εκπαίδευση φοιτητών επί τόπου αλλά και μέσω δικτύου, είτε για επιμόρφωση κοινού, όπως σχολεία, πανεπιστήμια, πολιτιστικούς φορείς κλπ., είτε για παροχή επιστημονικών και τεχνολογικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας σε εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς φορείς.
Το τηλεσκόπιο έχει ενταχθεί στο Πανευρωπαϊκό Πρόγραμμα "OPTICON" στο οποίο συμμετέχουν τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα τηλεσκόπια της Ευρώπης και υπάρχει ενδιαφέρον χρησιμοποίησης του τηλεσκοπικού φακού από ερευνητικά ιδρύματα για επιστημονική συνεργασία και έρευνα.
